Lublin, 7 stycznia 2005 r.
Pan Tadeusz Warda
Wójt Gminy Krzywda
Szanowny Panie Wójcie,
W dniach od 16 sierpnia do 29 października 2004 r. inspektorzy Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie - Ewa Kuźma-Pilipczuk, Katarzyna Bańka-Wójcik i Marian Stachyra - przeprowadzili kompleksową kontrolę gospodarki finansowej gminy Krzywda. Do ustaleń kontroli, zawartych w protokole omówionym i podpisanym 9 listopada 2004 r., wniesiono dodatkowe wyjaśnienia (3 pisma - bez oznaczeń - datowane na 9.11.2004 r.), z których jedno – dotyczące zamówień publicznych – uwzględniono, pozostałe nie miały wpływu na treść tego wystąpienia.
Wyniki przeprowadzonej kontroli pozwalają stwierdzić, że gospodarka finansowa gminy prowadzona jest na ogół poprawnie, w większości przypadków zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. W szczególności pozytywnie ocenić należy prawidłowe funkcjonowanie Urzędu Gminy w zakresie księgowości, sprawozdawczości, obrotu pieniężnego, ustalania należności i zobowiązań budżetu gminy i Urzędu Gminy oraz dokonywania wydatków bieżących. Podkreślić należy również konsekwencję w egzekwowaniu należności gminy z tytułu podatków, objawiającą się systematyczną kontrolą terminowości zapłaty, a także dużą częstotliwością oraz liczbą wystawianych upomnień i tytułów wykonawczych.
Niemniej kontrola ujawniła nieprawidłowości w pozostałych dziedzinach gospodarki finansowej, naruszające obowiązujące przepisy prawa oraz powodujące skutki finansowe dla budżetu gminy.
Nieprawidłowości w zakresie realizacji dochodów budżetowych gminy z tytułu podatków skutkowały pozyskaniem tych dochodów w zaniżonej wysokości, co szczegółowo wyliczono w protokole kontroli. Polegają one w szczególności na niezachowaniu powszechności opodatkowania podatkiem od nieruchomości od osób prawnych, nieweryfikowaniu deklaracji podatkowych składanych przez tych podatników oraz nieegzekwowaniu tych deklaracji m.in. od podatników zwolnionych z podatku uchwałą Rady Gminy, co spowodowało zaniżenie skutków obniżenia górnych stawek podatku od nieruchomości oraz zastosowanych ulg i zwolnień w tym podatku, wykazanych w sprawozdaniu z wykonania podstawowych dochodów podatkowych za rok 2003. W realizacji dochodów z mienia zwraca uwagę nieprzestrzeganie wyłącznych właściwości Rady Gminy, określonych w ustawie o samorządzie gminnym, w zakresie rozporządzania majątkiem gminy na okres dłuższy niż 3 lata oraz naruszenia obowiązujących przepisów prawa – zapewniających jawność obrotu - dotyczących czynności poprzedzających przetargi na nieruchomości gminne. Stwierdzono też niewykazywanie należytej staranności w pozyskiwaniu dochodów z mienia komunalnego, objawiające się ustaleniem ceny pięciu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży w roku 2003 na podstawie ich wartości wynikającej z nieaktualnych operatów szacunkowych (sporządzonych w latach 1998 – 2001), stosowaniem przez prawie 3 lata nieaktualnych stawek czynszu najmu lokali mieszkalnych, uchwalonych w 2000 r., które straciły moc obowiązującą 1 lutego 2002 r., oraz nieustaleniem w planie zagospodarowania przestrzennego, obowiązującym do 31 grudnia 2003 r., stawki procentowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem planu miejscowego lub jego zmianą, pobieranej w przypadku zbycia tej nieruchomości przez jej właściciela albo użytkownika wieczystego.
Zwraca również uwagę niewykonanie wniosków zawartych w poprzednim wystąpieniu pokontrolnym prezesa RIO nr 091/89/2000 z 17 października 2000 r., dotyczących:
- ustalania ceny sprzedaży nieruchomości na podstawie nieaktualnych operatów szacunkowych,
- niesporządzania wykazów nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży.
Znaczna część z ujawnionych nieprawidłowości została usunięta w trakcie kontroli, po udzieleniu przez kontrolujących stosownego instruktażu.
Poniżej podaję stwierdzone nieprawidłowości i uchybienia oraz sposób ich wyeliminowania, stosownie do przepisów art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 z późn. zm.).
W załączniku do wystąpienia pokontrolnego wskazano osoby odpowiedzialne za stwierdzone nieprawidłowości.
1. W zakresie ustaleń ogólnoorganizacyjnych:
1.1. Kontynuowanie umowy na prowadzenie obsługi bankowej budżetu gminy, zawartej z bankiem na czas nieokreślony 26 sierpnia 1998 r.
Rozwiązać – w trybie przewidzianym w zawartej umowie – umowę zawartą na czas nieoznaczony z bankiem na prowadzenie obsługi budżetu gminy i powierzyć obsługę bankową budżetu gminy bankowi wybranemu przez Radę Gminy na podstawie art. 134 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (tekst jednolity Dz. U. Nr 15, poz. 148 z późn. zm.) i w trybie określonym w przepisach ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177 z późn. zm.).
Przeprowadzić – na zasadach określonych w ustawie Prawo zamówień publicznych – postępowanie, mające na celu dokonanie wyboru banku wykonującego obsługę bankową budżetu gminy. Wybranie – przez radę gminy – banku do bankowej obsługi budżetu obejmuje rozstrzygnięcie wszystkich kwestii mających wpływ na dokonanie wyboru banku, co wymaga podjęcia dwóch uchwał. W pierwszej rada powinna określić warunki wymagane od uczestników postępowania, tryb postępowania, kryteria wyboru ofert i istotne postanowienia umowy oraz zlecić postępowanie wójtowi gminy, stosownie do przepisów art. 99 ust. 1 w związku z art. 102 ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984 z późn. zm.). Na podstawie przeprowadzonego przez wójta gminy postępowania rada podejmuje uchwałę o wyborze banku.
Z wybranym w opisanym trybie bankiem zawrzeć umowę rachunku bankowego na czas nie dłuższy niż 5 lat, zgodnie z przepisami art. 142 ust. 1 ustawy - Prawo zamówień publicznych; nie zawierać umów na czas nieoznaczony, a umowy na czas dłuższy niż 5 lat zawierać po uzyskaniu wcześniejszej zgody Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych – str. 4 protokołu.
1.2. Nieprzeprowadzenie w 2003 r. - przez wójta gminy - kontroli przestrzegania przez podległe i nadzorowane jednostki organizacyjne realizacji procedur kontroli.
Nieobjęcie zakresem kontroli, przeprowadzonych w 2004 r., w Zakładzie Gospodarki Komunalnej w Krzywdzie, Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Krzywdzie, Gminnym Zespole Ekonomiczno – Administracyjnym Szkół, co najmniej 5 % wydatków każdej z tych jednostek.
Przestrzegać obowiązku przeprowadzania kontroli finansowej we wszystkich gminnych jednostkach organizacyjnych, przy czym kontrolą w zakresie przestrzegania procedur kontroli oraz przeprowadzania wstępnej oceny celowości zaciągania zobowiązań finansowych i dokonywania wydatków, obejmować w każdym roku, co najmniej 5 % wydatków podległych jednostek organizacyjnych, stosownie do przepisów art. 127 ust. 2 i 3 ustawy o finansach publicznych – str.6 i 7 protokołu.
1.3. Nieprzeprowadzanie do 2004 r., przez organ sprawujący nadzór nad Samorządowym Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej w Krzywdzie, kontroli działalności SSPZOZ w zakresie realizacji zadań statutowych, dostępności i poziomu udzielanych świadczeń, prawidłowości gospodarowania mieniem i gospodarki finansowej.
Przeprowadzać, co najmniej raz w roku, kontrolę działalności samorządowego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Krzywdzie, w zakresie opisanym w przepisach §§ 2, 3 i 4 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 listopada 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru nad samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej i nad jednostkami transportu sanitarnego (Dz. U. Nr 94, poz. 1097), zgodnie z przepisami § 7 ust. 2 tego rozporządzenia. Podmiotem zobowiązanym do przeprowadzania kontroli jest stosownie do przepisów art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 z późn. zm.) podmiot, który zakład utworzył.– str. 7 protokołu.
1.4. Opracowanie w sposób niekompletny i niewystarczający - przez wójta gminy, jako kierownika Urzędu Gminy - procedur kontroli finansowej, dotyczących wszystkich występujących w jednostce procesów związanych z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych oraz z gospodarowaniem mieniem; nieujęcie - w obowiązującej w jednostce Instrukcji kasowej - zasad i częstotliwości przeprowadzania bieżącej kontroli kasy.
Uzupełnić procedury kontroli finansowej dotyczące występujących w jednostce procesów związanych z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych, w tym procedury kontroli dotyczące przeprowadzania bieżącej kontroli gotówki w kasie, gromadzenia dochodów z mienia komunalnego oraz z tytułu podatków i opłat za wydawanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, stosownie do przepisów art. 35a ustawy o finansach publicznych, w sposób zapewniający prawidłowy przebieg tych procesów, wskazanie osób odpowiedzialnych za poszczególne etapy związane z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych i gospodarowaniem mieniem – str. 18, 32, 33, 60, 68 protokołu.
2. W zakresie gospodarki pieniężnej i rozrachunków.
2.1. Przypadki przekroczenia ustalonej kwoty tzw. „pogotowia kasowego”.
Egzekwować od kasjera Urzędu Gminy przestrzeganie obowiązku przechowywania w kasie gotówki w ustalonej przez wójta gminy wysokości w zarządzeniu Nr 1/2004 wójta gminy z dnia 5 stycznia 2004 r.
Decyzja kierownika jednostki o wysokości stałej gotówki w kasie oznacza, że ustaloną kwotę uważa się za wystarczającą na potrzeby związane z bieżącą działalnością jednostki oraz, że system zabezpieczeń stosowany w jednostce pozwala na bezpieczne przechowywanie w kasie tylko gotówki w ustalonej wysokości, w związku z tym decyzja ta powinna być bezwzględnie przestrzegana. – str. 21 protokołu.
2.2. Przypadki niezamieszczania daty wpływu na dokumentach wpływających do Urzędu Gminy.
Na wszystkich wpływających do Urzędu Gminy dokumentach zewnętrznych, w tym fakturach, deklaracjach podatkowych, wnioskach o wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych - zamieszczać datę ich wpływu, stosownie do postanowień § 6 ust. 11 Instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych, stanowiącej załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych (Dz. U. Nr 112, poz. 1319 z późn. zm.) – str. 23, 40, 55, 62 protokołu.
2.3. Nieprawidłowości w zakresie gospodarki drukami ścisłego zarachowania, w tym:
- prowadzenie ewidencji kart drogowych wydawanych OSP i kart pracy sprzętu w sposób uniemożliwiający stwierdzenie zgodności rzeczywistego stanu niewykorzystanych druków ze stanem ewidencyjnym, wskutek niewypełniania rubryk „przychód”, „rozchód” i „stan” w książce druków,
- niezinwentaryzowanie w 2003 r. kwitariuszy podatkowych, kart drogowych i kart pracy sprzętu, czym naruszono obowiązujące w jednostce przepisy wewnętrzne.
Ewidencję druków ścisłego zarachowania - kart drogowych wydawanych OSP i kart pracy sprzętu - prowadzić w sposób umożliwiający stwierdzenie zgodności rzeczywistego stanu niewykorzystanych druków ze stanem ewidencyjnym, m.in. poprzez bieżące ujmowanie w księdze druków ścisłego zarachowania przychodu i rozchodu przekazanych do używania druków oraz ich stanu, stosownie do postanowień „Instrukcji, ewidencji i kontroli druków ścisłego zarachowania”.
Inwentaryzację, obejmującą wszystkie rodzaje druków ścisłego zarachowania występujące w jednostce, przeprowadzać stosownie do obowiązujących przepisów wewnętrznych - „Instrukcji, ewidencji i kontroli druków ścisłego zarachowania” nie rzadziej niż raz w roku – str. 23, 24 protokołu.
3. W zakresie wykonania budżetu:
3.1. W zakresie subwencji i dotacji:
3.1.1. Nierzetelne sporządzenie sprawozdania Rb-PDP z wykonania podstawowych dochodów podatkowych za okres od początku roku do dnia 31 grudnia 2003 r., polegające na:
a) zawyżeniu skutków obniżenia górnych stawek w podatku rolnym od osób fizycznych o kwotę 45.123 zł, w wyniku błędu rachunkowego;
b) zaniżeniu skutków obniżenia górnych stawek w podatku od nieruchomości od osób prawnych, w wyniku nieuwzględnienia w podstawie do ich obliczenia:
- powierzchni nieruchomości, zwolnionych uchwałą Rady Gminy, będących w posiadaniu podatników, którzy nie złożyli deklaracji podatkowych - ........ (w zakresie wszystkich posiadanych nieruchomości) oraz powierzchni nieruchomości (gruntów), których podatnicy (...........) nie wykazali w złożonych deklaracjach,
- powierzchni budynków mieszkalnych stanowiących własność parafii rzymskokatolickich, które nie złożyły deklaracji na podatek od nieruchomości w zakresie budynków mieszkalnych,
- powierzchni gruntów i budynków, zajmowanych przez Zakład Gospodarki Komunalnej, deklarujący wyłącznie budowle;
c) zaniżeniu skutków udzielonych ulg, odroczeń, umorzeń i zwolnień w podatku od nieruchomości od osób prawnych, w wyniku nieuwzględnienia zwolnień w tym podatku zastosowanych przez Radę Gminy w zakresie nieruchomości zajętych na potrzeby statutowe ochotniczych straży pożarnych, które nie złożyły deklaracji podatkowych oraz tych, które w złożonych deklaracjach podatkowych nie wykazały gruntów.
W sprawozdaniu „Rb-PDP Półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania podstawowych dochodów podatkowych gminy” ujmować kwoty stanowiące rzeczywiste skutki obniżenia górnych stawek podatków oraz udzielonych przez gminę, ulg, odroczeń, umorzeń, zwolnień, stosownie do przepisów § 3 ust. 1 pkt 9 i 10 w związku z przepisami § 7 ust. 3 „Instrukcji sporządzania sprawozdań budżetowych w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego”, stanowiącej załącznik Nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 marca 2001 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 24, poz. 279 z późn. zm.).
W sprawozdaniu tym wykazywać skutki finansowe zwolnień w podatkach wprowadzonych - na podstawie odpowiednich upoważnień ustawowych - przez Radę Gminy, obejmujące wszystkie nieruchomości zwolnione na podstawie tych uchwał. Rzetelność sporządzania sprawozdawczości w tym zakresie ma wpływ na wysokość przyznanej gminie subwencji wyrównawczej. Zaniżenie w sprawozdaniu skutków udzielonych ulg i zwolnień i uzyskanie na tej podstawie większej subwencji wyrównawczej naraża gminę na zmniejszenie i wstrzymanie wypłat kolejnej raty przekazywanej jej subwencji oraz poniesienie kosztów odsetek w wysokości ustalonej jak dla zaległości podatkowych.
Przekazać, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia, do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie informację o błędnym wyliczeniu, wraz ze skorygowanymi sprawozdaniami (sporządzonymi również w formie elektronicznej) oraz szczegółową informację o wielkościach dokonanych korekt, ze wskazaniem, że korekta dokonana została w wyniku kontroli przeprowadzonej przez RIO. – str. 29 - 30 protokołu.
3.2. W zakresie dochodów z podatków i opłat.
3.2.1. Niezachowanie zasady powszechności opodatkowania podatkiem od nieruchomości, należnym od osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, w tym nieopodatkowanie nierozdysponowanych nieruchomości wchodzących w skład gminnego zasobu nieruchomości, niezajętych na potrzeby organów i administracji gminy; nieegzekwowanie od podatników - osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej (w tym podatników wobec których toczy się postępowanie upadłościowe) - obowiązku terminowego składania deklaracji na podatek od nieruchomości i podatek rolny; nieprzeprowadzenie kontroli podatkowej w związku z niezłożeniem deklaracji podatkowej za lata 2002-2004 przez podatnika – osobę prawną – wobec którego toczy się postępowanie upadłościowe (na etapie likwidacji masy upadłości); niewydanie decyzji o określeniu wysokości zaległości podatkowych tego podatnika za lata 2001-2002 (do czego zobowiązywały przepisy art. 21 § 3 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2002 r.) oraz decyzji o określeniu wysokości zobowiązania podatkowego za lata 2003-2004 (do czego zobowiązywały przepisy art. 21 § 3 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2003 r.) oraz niepodejmowanie czynności zmierzających do wszczęcia postępowania egzekucyjnego wobec tego podatnika; nieweryfikowanie danych zawartych w deklaracjach podatkowych w zakresie zgodności deklarowanej powierzchni gruntów z ewidencją geodezyjną oraz - w przypadku deklaracji na podatek od nieruchomości złożonych przez Gminną Bibliotekę Publiczną w Krzywdzie na rok 2003 i 2004 – w zakresie powierzchni lokalu, usytuowanego w budynku Urzędu Gminy, wpisanego do rejestru zabytków, wskutek czego podatnik nadpłacił podatek w łącznej kwocie 481,60 zł.
Egzekwować, od podatników będących osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, obowiązek przedkładania, w terminie do 15 stycznia, deklaracji podatkowych: w podatku od nieruchomości – zgodnie z przepisami art. 6 ust. 9 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, (Dz. U. z 2002 r. Nr 9 poz. 84 z późn. zm.) i w podatku rolnym – zgodnie z przepisami art. 6a ust. 8 pkt 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. Nr 94 z 1993 r., poz. 431 z późn. zm.). Obowiązek złożenia deklaracji egzekwować również od podatników korzystających z ustawowych zwolnień od podatku od nieruchomości i ze zwolnień zastosowanych przez Radę Gminy, stosownie do przepisów art. 6 ust. 10 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i art. 6a ust. 9 ustawy o podatku rolnym, w celu możliwości ustalenia podstawy opodatkowania tym podatkiem, niezbędnej m.in. do obliczenia skutków zastosowanych zwolnień i skutków obniżenia górnych stawek podatku wykazywanych w sprawozdaniach budżetowych z wykonania planu dochodów i wykonania podstawowych dochodów podatkowych.
Dokonywać bieżącej weryfikacji deklaracji podatkowych przedkładanych przez podatników będących osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi, stosownie do przepisów art. 272 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), w celu m.in. sprawdzenia prawidłowości zastosowanych stawek podatkowych oraz stwierdzenia zgodności zadeklarowanych powierzchni gruntów z danymi wykazanymi w ewidencji geodezyjnej, pamiętając, że - zgodnie z przepisami art. 21 ust.1 ustawy z 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2000 r. Nr 100, poz. 1086 z późn. zm.) - dane zawarte w ewidencji geodezyjnej są m.in. podstawą wymiaru podatku. W przypadku niezłożenia deklaracji lub wątpliwości co do rzetelności tej deklaracji - wzywać podatników do ich złożenia lub do udzielenia w wyznaczonym terminie niezbędnych wyjaśnień lub uzupełnienia deklaracji, stosownie do przepisów art. 274 a § 2 Ordynacji podatkowej; dokonywać również kontroli podatkowych celem ustalenia podstawy opodatkowania, stosownie do przepisów art. 281 i następnych Ordynacji podatkowej.
Wyegzekwować deklaracje na podatek od nieruchomości od podatników wymienionych w protokole kontroli, od których nie wyegzekwowano deklaracji w trakcie kontroli; w przypadku podatników, wobec których prowadzono postępowanie upadłościowe - jeżeli nie zostało ono prawomocnie ukończone – deklaracje wyegzekwować od syndyka masy upadłości, a jeżeli postępowanie to zostało zakończone i kwota zaległości podatkowej nie została zaspokojona, rozważyć możliwość umorzenia z urzędu zaległości podatkowej na podstawie przepisów art. 67 § 4 pkt 3 Ordynacji podatkowej; wezwać podatników, którzy w złożonych deklaracjach nie wykazali wszystkich nieruchomości podlegających opodatkowaniu do złożenia deklaracji korygujących na podatek od nieruchomości – również za lata poprzednie – stosownie do art. 274 § 1 Ordynacji podatkowej.
W przypadku nieskorygowania deklaracji przez podatników - określić stosownymi decyzjami, po wszczęciu postępowania, wysokość zobowiązania podatkowego tych podatników, stosownie do przepisów art. 21 § 3 Ordynacji podatkowej, z uwzględnieniem terminu przedawnienia prawa do wymierzenia zobowiązań podatkowych, określonego w przepisach art. 68 § 2 tej ustawy. Wyegzekwować od wskazanych wyżej podatników należne podatki za lata ubiegłe, z uwzględnieniem terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych, określonego w przepisach art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej.
Wyegzekwować obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości, ciążący na Urzędzie Gminy z tytułu nierozdysponowanych nieruchomości wchodzących w skład gminnego zasobu nieruchomości, stosownie do przepisów art. 3 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 2 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Kwotę nienależnie zapłaconego podatku od nieruchomości za lokal zajmowany przez Gminną Bibliotekę Publiczną w Krzywdzie, położony w budynku Urzędu Gminy – stanowiącą nadpłatę, w myśl przepisów art. 72 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej – rozliczyć w sposób zgodny z przepisami art. 75 i art. 76 Ordynacji podatkowej – str. 35 - 40, 41 - 42, 44 i 46 protokołu.
3.2.2. Nieopodatkowanie podatkiem od nieruchomości, należnym za rok 2003, gruntu związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, stanowiącego własność podatnika – osoby fizycznej, wymienionego na str. 43 protokołu kontroli, wskutek niedokonania weryfikacji danych wykazanych przez tego podatnika w informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych.
Ustalić w sposób prawidłowy – po wznowieniu postępowania, na podstawie przepisów art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej –wysokość należnego podatku od nieruchomości od gruntu związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą podatnika wymienionego na str. 43 protokołu i wydać decyzję prawidłowo ustalającą wysokość podatku należnego za 2003 rok. Dokonywać weryfikacji danych, wykazywanych w informacjach składanych przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą; w przypadku wykazania nierzetelnych danych przeprowadzać u podatników kontrole, stosownie do przepisów art. 281 Ordynacji podatkowej. – str. 43-44 protokołu.
3.2.3. Wydawanie przez organ podatkowy decyzji o pozostawieniu podań bez rozpatrywania, zamiast stosownych postanowień.
W przypadku podań niespełniających wymogów formalnych, gdy podatnik nie usunął braków na wezwanie organu podatkowego, zawierające pouczenie, że nieusunięcie braków w terminie 7 dni spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia - wydawać stosowne postanowienia, stosownie do przepisów art. 169 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa. – str. 58 protokołu.
3.2.4. Nieprawidłowości przy wydawaniu zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych i pobieraniu opłat za te zezwolenia polegające na:
- wydawaniu zezwoleń mimo niedołączenia przez wnioskodawców wszystkich wymaganych przepisami dokumentów tj. zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, decyzji państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, dokumentów potwierdzających tytuł prawny do lokali stanowiących punkt sprzedaży,
- przypadku niewydania decyzji stwierdzającej wygaśnięcie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych mimo niedokonania przez przedsiębiorcę opłaty za korzystanie z zezwoleń oraz wydania temu przedsiębiorcy kolejnego zezwolenia bezpośrednio po upływie terminu ważności zezwoleń, które wygasły na mocy przepisów art. 18 ust. 12 pkt 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,
- naliczaniu opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych proporcjonalnie do liczby miesięcy, a nie dni, w których w danym roku obowiązywało zezwolenie, w wyniku czego opłaty pobierano w nieprawidłowych wysokościach.
Przy wydawaniu zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz ustalaniu i pobieraniu opłat za korzystanie z tych zezwoleń przestrzegać zasad określonych w przepisach ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 r. Nr 147 poz. 1231 z późn. zm.), w szczególności:
- zezwolenia wydawać na podstawie wniosku, do którego dołączono wszystkie dokumenty wymienione w przepisach art. 18 ust. 6 ustawy, tj. m.in.: zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub odpis z rejestru przedsiębiorców, decyzję państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, potwierdzającą spełnienie warunków sanitarnych przez punkt sprzedaży, dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu stanowiącego punkt sprzedaży;
- w przypadku nieuiszczenia opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w terminie ustawowym – odpowiednio do 31 stycznia, 31 maja i 30 września - wydawać decyzje stwierdzające wygaśnięcie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, stosownie do przepisów art. 18 ust. 12 pkt 5 ustawy w związku z art. 162 § 1 pkt 1 i § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego; przedsiębiorcom, których zezwolenie wygasło z przyczyn określonych w art. 18 ust. 12 pkt 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, nowe zezwolenia wydawać nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia wydania decyzji o wygaśnięciu zezwolenia, mając na uwadze przepisy art. 18 ust. 13 tej ustawy,
- w roku nabycia lub utraty ważności zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych pobierać w wysokości proporcjonalnej do okresu ważności zezwolenia, stosownie do przepisów art. 111 ust. 8 ustawy o wychowaniu w trzeźwości, liczonej w odniesieniu do ilości dni, w których obowiązywało zezwolenie w danym roku; o obowiązku ustalania w ten sposób wysokości opłat poinformować kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, z uwagi na to, że naliczanie wysokości opłat należy do zakresu czynności pracownika zatrudnionego w tej jednostce – str. 62, 63, 64, 65 protokołu.
3.3. W zakresie dochodów z majątku:
3.3.1. Niewykonanie przez Zarząd Gminy – a po 27 października 2002 r. przez wójta gminy – postanowień uchwały nr XXXII/308/2002 Rady Gminy Krzywda z 30 sierpnia 2002 r. „w sprawie ustalenia zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład zasobu mieszkaniowego gminy”, w zakresie ustalenia stawki czynszu za wynajem lokali mieszkalnych, stanowiące również naruszenie przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego; naliczanie czynszu za lokale mieszkalne w okresie od lutego do grudnia 2002 r. oraz w latach 2003 i 2004 w oparciu o nieaktualną stawkę bazową czynszu regulowanego, która utraciła moc obowiązującą z 1 lutego 2002 r.
Przestrzegać obowiązku wykonywania uchwał Rady Gminy, stosownie do przepisów art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 142 poz. 1591 z późn. zm.). Ustalić – w drodze zarządzenia – stawki czynszu za 1m2 powierzchni użytkowej lokali, wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, stosownie do przepisów art. 8 pkt 1 ustawy dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 71, poz. 733 z późn. zm.), w wykonaniu postanowień § 10 uchwały nr XXXII/308/2002 Rady Gminy Krzywda z dnia 30 sierpnia 2002 r., w oparciu o zasady polityki czynszowej, określone w tej uchwale – str. 66 - 67 i 75 protokołu.
3.3.2. Nieuregulowanie prawnej formy władania nieruchomościami, stanowiącymi własność gminy, służącymi Zakładowi Gospodarki Komunalnej w Krzywdzie do wykonywania jego statutowej działalności. Bezumowne i nieodpłatne korzystanie z pomieszczeń Urzędu Gminy przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminny Zespół Ekonomiczno – Administracyjny Szkół oraz Gminną Bibliotekę Publiczną.
Uregulować formę władania nieruchomościami będącymi w posiadaniu Zakładu Gospodarki Komunalnej, a także lokalami w Urzędzie Gminy, z których korzystają GOPS, GZEAS i GBP; jednostkom tym nieruchomości mogą być oddane w najem lub użyczone na cele związane z ich działalnością, na podstawie przepisów art. 659 - 679 (najem) i art. 710 - 719 (użyczenie) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.); natomiast właściwą formą władania nieruchomościami przez Zakład Gospodarki Komunalnej, będący zakładem budżetowym gminy, jest trwały zarząd, stosownie do przepisów art. 43 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 10 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603).
Rozważyć możliwość obciążenia jednostek korzystających z pomieszczeń Urzędu Gminy (GOPS, GZEAS i GBP) kosztami związanymi z eksploatacją lokali, tj. z tytułu zużycia energii elektrycznej, wody, odprowadzania ścieków, wywozu nieczystości stałych, ubezpieczenia budynku, sprzątania itp., np. proporcjonalnie do zajmowanej powierzchni, w celu zmniejszenia wydatków ponoszonych na te cele przez Urząd Gminy – str. 67 protokołu.
3.3.3. Przypadek naruszenia wyłącznej kompetencji Rady Gminy do stanowienia w sprawie zbycia nieruchomości, przez podanie do publicznej wiadomości wykazu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży, przed uzyskaniem zgody Rady Gminy na jej zbycie.
Przestrzegać wyłącznych właściwości Rady Gminy w zakresie spraw majątkowych, dotyczących określania zasad nabycia, zbycia i obciążenia nieruchomości gruntowych oraz ich wydzierżawiania lub najmu na okres dłuższy niż trzy lata; w przypadku nieustalenia tych zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą Rady Gminy, stosownie do przepisów art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym; wykazy nieruchomości wyznaczonych do sprzedaży podawać do publicznej wiadomości po uzyskaniu zgody Rady Gminy na zbycie tej nieruchomości – str. 69 protokołu.
3.3.4. Nieprawidłowe sporządzenie wykazów nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży, przez niezamieszczenie w nich wszystkich, wymaganych prawem informacji, a mianowicie:
- oznaczenia nieruchomości według księgi wieczystej,
- opisu nieruchomości,
- informacji w sprawie terminu do złożenia wniosku przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości;
przypadek niesporządzenia wykazu nieruchomości; niepodawanie do publicznej wiadomości informacji o wywieszeniu wykazów nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży.
Przestrzegać obowiązku sporządzania i podawania do publicznej wiadomości wykazu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży, stosownie do przepisów art. 35 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. W wykazie tym zamieszczać informacje określone w przepisach art. 35 ust. 2 tej ustawy, w tym m. in. oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej, opis nieruchomości pozwalający na dokładną identyfikację przedmiotu sprzedaży, jak również informację o terminie do złożenia wniosku przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 1 i 2 tej ustawy.
Podawać do publicznej wiadomości - przez ogłoszenie w prasie lokalnej oraz w sposób zwyczajowo przyjęty w gminie - informację o wywieszeniu wykazu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży, stosownie do przepisów art. 35 ust. 1 ustawy o gospodarce gruntami. Dokumentować wykonanie tych czynności np. w formie notatki służbowej, adnotacji bądź innego dowodu lub skutecznie egzekwując od sołtysów wsi zwrot wykazów z potwierdzeniem ich wywieszenia; zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1396 z późn. zm.), samorządowe jednostki organizacyjne obowiązane są zapewnić odpowiednią ewidencję, przechowywanie oraz ochronę przed uszkodzeniem, zniszczeniem lub utratą powstającej w nich dokumentacji, w sposób odzwierciedlający przebieg załatwiania i rozstrzygnięcia spraw.
Z wyjaśnień z 9.11.2004 r. złożonych do protokołu kontroli w tym zakresie przez wójta gminy wynika, że na brak informacji w prasie lokalnej wpływ miały niewielkie wartości szacunkowe zbywanych nieruchomości przy znacznych kosztach ogłoszeń, jednak w 2004r. wykazy są już sporządzane i podawane do publicznej wiadomości zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami – str. 70 protokołu.
3.3.5. Ustalenie ceny pięciu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży w roku 2003 na podstawie ich wartości wynikającej z nieaktualnych operatów szacunkowych (sporządzonych w latach 1998 – 2001).
Przestrzegać zasady ustalania ceny nieruchomości przeznaczonej do sprzedaży na podstawie jej wartości określonej przez rzeczoznawcę majątkowego, sporządzonej w formie operatu szacunkowego, stosownie do przepisów art. 67 ust. 1 i ust. 3 w związku z art. 156 ustawy o gospodarce nieruchomościami; wartość rynkową nieruchomości określać przy uwzględnieniu aktualnie kształtujących się cen w obrocie gruntami, stosownie do przepisów art. 150 ust. 2 i art. 134 ust. 2 cytowanej ustawy.
Dodatkowe wyjaśnienia wójta gminy z 9.11.2004 r. złożone do protokołu kontroli w tym zakresie nie usprawiedliwiają faktu ustalania cen nieruchomości w oparciu o nieaktualne - pochodzące nawet sprzed pięciu lat - operaty szacunkowe – str. 69 protokołu.
3.3.6. Niezamieszczanie - w ogłoszeniach o przetargu - informacji o skutkach uchylenia się od zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości; niepodawanie do publicznej wiadomości informacji o ogłoszeniu przetargu.
W ogłoszeniach o przetargu ustnym nieograniczonym na sprzedaż nieruchomości stanowiących własność gminy zamieszczać informacje określone w przepisach § 13 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz. U. Nr 207, poz. 2108), w tym o skutkach uchylenia się od zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości. Przestrzegać obowiązku podawania do publicznej wiadomości, w sposób zwyczajowo przyjęty w gminie, informacji o ogłoszeniu przetargu, stosownie do przepisów art. 38 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami – str. 70-71 protokołu.
3.3.7. Niezawiadamianie nabywców nieruchomości o miejscu i terminie zawarcia umowy sprzedaży.
Przestrzegać obowiązku zawiadamiania osób ustalonych jako nabywców nieruchomości o miejscu i terminie zawarcia umowy sprzedaży najpóźniej w ciągu 21 dni od dnia rozstrzygnięcia przetargu, przy czym wyznaczony termin nie może być krótszy niż 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, stosownie do przepisów art. 41 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami; zawiadomienie na piśmie (do celów dowodowych) ma istotne znaczenie w przypadku uchylenia się osoby wyznaczonej jako nabywca nieruchomości od zawarcia umowy sprzedaży – str. 71 protokołu.
3.3.8. Nieprawidłowości w zakresie dzierżawy nieruchomości i lokali:
- niesporządzenie wykazu nieruchomości przeznaczonych do dzierżawy w roku 2003,
- naruszenie wyłącznych kompetencji Rady Gminy w zakresie dzierżawy nieruchomości na okres dłuższy niż 3 lata, przez wielokrotne ankeksowanie umów dzierżawy zawartych na okres do 3 lat oraz zawieranie tych umów na czas nieokreślony,
- bezpodstawne zawarcie umowy dzierżawy (zamiast najmu) na lokal mieszkalny oraz zastosowanie umownej stawki czynszu, zamiast stawki wynikającej z zasad polityki czynszowej, ustalonych przez Radę Gminy.
Przestrzegać obowiązku sporządzania wykazów nieruchomości przeznaczonych do oddania w dzierżawę, wywieszania tego wykazu na okres 21 dni w siedzibie Urzędu Gminy oraz podawania do publicznej wiadomości informacji o jego wywieszeniu przez ogłoszenie w prasie lokalnej oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty w gminie, stosownie do przepisów art. 35 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Umowy dzierżawy nieruchomości na okres dłuższy niż 3 lata zawierać wyłącznie po uzyskaniu zgody Rady Gminy w tym zakresie, udzielonej w formie odpowiedniej uchwały, stosownie do właściwości Rady Gminy określonych w przepisach art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym.
Rozdysponowania lokali, wchodzących w skład zasobu mieszkaniowego gminy, dokonywać wyłączanie na podstawie umów najmu, zgodnie z uchwalonymi przez Radę Gminy zasadami wynajmowania tych lokali; wysokość czynszu najmu określać na podstawie stawki czynszu za 1m2 powierzchni użytkowej lokali, ustalonej – w drodze zarządzenia - przez wójta gminy, w oparciu o zasady polityki czynszowej, określone w uchwale nr XXXII/308/2002 Rady Gminy Krzywda z dnia 30 sierpnia 2002 r., stosownie do przepisów art. 21 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 4 oraz art. 8 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.
Różnicowanie stawek czynszu za 1 m2 powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych dopuszczalne było jedynie ze względu na czynniki podwyższające lub obniżające ich wartość użytkową, w szczególności wymienione w przepisach art. 7 tej ustawy.
Od 1 stycznia 2005r. właściciel lokali wchodzących w skład publicznego zasobu mieszkaniowego może, na wniosek najemcy, w oparciu o postanowienia uchwały Rady Gminy, stosować określone obniżki czynszu naliczonego według obowiązujących stawek w stosunku do najemców o niskich dochodach. Obniżki takie mogą być udzielane najemcom, których średni dochód w przeliczeniu na członka gospodarstwa domowego nie przekracza poziomu określonego w uchwale Rady Gminy, a kwota obniżki powinna być zróżnicowana w zależności od wysokości dochodu gospodarstwa domowego najemcy, zgodnie z art. 7 ust. 2 cytowanej ustawy, wprowadzonym w życie przepisem art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz o zmianie niektórych ustawy (Dz. U. Nr 281, poz. 2783) – str. 73 i 74 protokołu.
3.3.9. Zamieszczenie - w umowach najmu lokali mieszkalnych - postanowień dotyczących zmiany wysokości czynszu najmu, pozostających w sprzeczności z przepisami Kodeksu cywilnego.
Dokonać zmiany – w formie aneksów do umów – postanowień umów najmu lokali mieszkalnych w zakresie podwyższania czynszu najmu, celem zachowania zgodności z – obowiązującymi od 1 stycznia 2005r. – przepisami art. 6851 Kodeksu cywilnego oraz przepisami art. 8a ust. 1-3 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, wprowadzonymi w życie przepisami art. 1 pkt 7 i art. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2004r. o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz o zmianie niektórych ustawy (Dz. U. Nr 281, poz. 2783) – w myśl których właściciel (wynajmujący lokal) może podwyższyć czynsz albo inne opłaty za używanie lokalu, wypowiadając na piśmie jego dotychczasową wysokość, najpóźniej na koniec miesiąca kalendarzowego, z zachowaniem terminów wypowiedzenia, który – jeżeli strony nie ustalą w umowie terminu dłuższego – wynosi 3 miesiące – str. 76 protokołu.
3.3.10. Nieustalenie przez Radę Gminy stawki procentowej opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, spowodowanego budową urządzeń infrastruktury technicznej w latach 1998 - 2002.
W przypadku zaistnienia okoliczności określonych w przepisach art. 145 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustalać – w drodze decyzji – opłatę adiacencką, po uprzednim ustaleniu, że nastąpiła zmiana wartości nieruchomości i po określeniu przez Radę Gminy - w drodze uchwały - wysokości stawki procentowej tej opłaty, stosownie do przepisów art. 146 ust. 2 tej ustawy.
Z przepisów art. 144 tej ustawy wynika, że właściciele nieruchomości i niektórzy użytkownicy wieczyści uczestniczą w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej przez wnoszenie na rzecz gminy opłat adiacenckich.
Opłatę adiacencką można ustalić w terminie 3 lat od dnia zaistnienia okoliczności określonych w art. 145 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w wysokości nie większej niż 50% różnicy między wartością nieruchomości przed zrealizowaniem inwestycji, a jej wartością zwiększoną w wyniku zrealizowanej inwestycji, zgodnie z przepisami art. 145 ust. 2 i art. 146 ust. 2 tej ustawy; na poczet opłaty adiacenckiej należy zaliczyć wartość świadczeń wniesionych przez właściciela lub użytkowania wieczystego nieruchomości w gotówce lub naturze na rzecz budowy poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej, stosownie do przepisów art. 148 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Nieustalenie opłat adiacenckich pozbawia gminę należnych jej dochodów - str. 76 protokołu.
3.3.11. Nieustalenie - w planie zagospodarowania przestrzennego obowiązującym do 31 grudnia 2003r. - stawki służącej do naliczania opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, co stanowiło naruszenie przepisów art. 10 ust. 3 obowiązującej do tej daty ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139 z późn. zm.)
W przygotowywanym projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określić obowiązkowo stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem planu miejscowego lub jego zmianą, pobieraną w przypadku zbycia tej nieruchomości przez jej właściciela albo użytkownika wieczystego, stosownie do przepisów art. 15 ust. 2 pkt 12 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.); opłata ta jest dochodem własnym gminy, a jej wysokość nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości, stosownie do przepisów art. 36 ust. 4 tej ustawy. Niedopuszczalne jest uchwalenie zerowej stawki procentowej służącej do naliczenia tej opłaty; stanowiłoby to faktyczne zwolnienie z obowiązku jej ustalenia i pobierania, czego nie przewidują przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Po uchwaleniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w przypadku otrzymania informacji o zbyciu nieruchomości, co do których istnieje prawdopodobieństwo, że ich wartość wzrosła w wyniku uchwalenia tego planu – podejmować czynności zmierzające do ustalenia i pobrania opłaty z tego tytułu bezzwłocznie po otrzymaniu wypisu z aktu notarialnego, przesłanego do Urzędu Gminy przez notariusza, stosownie do przepisów art. 36 ust. 4 i art. 37 ust. 6 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Ponadto, opracować procedury kontroli określające obowiązki pracowników w zakresie obiegu dokumentów dotyczących zmian stanu prawnego nieruchomości (co do własności lub prawa użytkowania wieczystego), których wartość mogła wzrosnąć w wyniku uchwalenia planu miejscowego, w celu ustalenia i egzekwowania opłaty planistycznej w każdym uzasadnionym przypadku, w związku z przepisami art. 35a ust. 3 ustawy o finansach publicznych – str. 77 protokołu.
3.4. W zakresie wydatków bieżących.
3.4.1. Nieokreślenie - w uchwale nr I/5/2002 z 19 listopada 2002 r. w sprawie ustalenia diet dla przewodniczącego Rady Gminy, zastępcy, przewodniczących komisji i radnych - zasad dotyczących potrącania diet przewodniczącemu Rady Gminy i jego zastępcy w przypadku nieobecności na sesjach Rady.
Opracować i przedłożyć Radzie Gminy projekt uchwały w sprawie zmiany uchwały nr I/5/2002 z 19 listopada 2002 r. w sprawie ustalenia diet dla przewodniczącego Rady Gminy, zastępcy, przewodniczących komisji i radnych - przez określenie zasad dokonywania potrąceń z należnej diety, w przypadku gdy przewodniczący Rady Gminy lub jego zastępca nie biorą udziału w pracach Rady Gminy, mając na uwadze fakt, że diety mają charakter rekompensacyjny, a brak zasad ustalania ich wysokości (potrąceń) powoduje, że przyjmują one charakter stałego wynagrodzenia, niezależnie od udziału w pracach Rady, co jest sprzeczne z przepisami art. 25 ust. 4 w związku z art. 24 ustawy o samorządzie gminnym – str. 82 protokołu.
3.4.2. Nieprawidłowości związane z zakładowym funduszem świadczeń socjalnych, polegające na:
a) nieprzekazaniu do 31 maja oraz do 30 września 2003 r. na rachunek bankowy zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, odpowiednio 75 % i 100 % równowartości naliczonych odpisów na ten fundusz,
b) zaniżeniu odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych za 2003 r. w związku z nieskorygowaniem w końcu roku planowanej przeciętnej liczby zatrudnionych do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych oraz nienaliczeniem odpisu na pracowników zatrudnionych w ramach prac interwencyjnych,
c) nieprawidłowym opracowaniu „Regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych”, w wyniku zawarcia w nim ustaleń dotyczących przeznaczania środków funduszu m.in. na imprezy okolicznościowe połączone z organizacją poczęstunków z okazji pożegnania pracowników odchodzących na emeryturę, tj. na cele nie stanowiące działalności socjalnej.
Przy prowadzeniu działalności socjalnej przestrzegać przepisów ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.), w szczególności:
a) równowartość naliczonych i dokonanych odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na dany rok kalendarzowy przekazywać na rachunek bankowy funduszu – w terminie do dnia 30 września tego roku, z tym że do 31 maja tego roku przekazywać kwotę stanowiącą co najmniej 75 % równowartości odpisów, stosownie do art. 6 ust. 2 ustawy,
b) odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych naliczać w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych, stosownie do przepisów art. 5 ust. 1 ustawy; za podstawę naliczenia odpisu przyjmować przeciętną planowaną w danym roku kalendarzowym liczbę osób zatrudnionych, skorygowaną w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby osób zatrudnionych, obejmującą zarówno pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony, jak i na czas określony – jak to ma miejsce w przypadku pracowników interwencyjnych, stosownie do przepisów § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14 marca 1994 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczenia odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz. U. Nr 43, poz. 168 z późn. zm.); tym samym, wyjaśnienia z 9.11.2004 r. złożone w tym zakresie do protokołu kontroli przez wójta i skarbnika gminy nie zostały uwzględnione,
c) dostosować postanowienia „Regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych” do przepisów ustawy, w zakresie dotyczącym przeznaczenia środków funduszu wyłącznie na finansowanie działalności socjalnej, której zakres został określony w przepisach art. 2 pkt 1 ustawy; w zakresie tym nie mieści się m.in. finansowanie imprez okolicznościowych i poczęstunków z okazji pożegnania pracowników odchodzących na emeryturę - str. 84-85 protokołu.
3.4.3. Finansowanie w 2003 r. bezpośrednio z budżetu gminy – ze środków ujętych w planie finansowym Urzędu Gminy – diet dla sędziów ............. za prowadzenie zawodów w piłce nożnej z udziałem zespołu sportowego ........ – podmiotu spoza sektora finansów publicznych, z naruszeniem zasad wynikających z przepisów art. 118 ustawy o finansach publicznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2003 r .
Przestrzegać zasady, że zadania gminy w zakresie kultury fizycznej realizowane przez kluby sportowe niezaliczane do sektora finansów publicznych, winny być finansowane w formie dotacji udzielonej z budżetu gminy na podstawie przepisów art. 118 ustawy o finansach publicznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2004 r., tj. po przeprowadzeniu postępowania zmierzającego do wyboru najkorzystniejszej oferty realizowania tych zadań, w trybie określonym w przepisach ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.). Wyjaśnienia z 9.11.2004 r. złożone do protokołu kontroli w tym zakresie przez wójta i skarbnika gminy wskazują, że w 2004 r. zadania w zakresie kultury fizycznej prowadzone już są na podstawie wskazanej ustawy – str. 85, 86 protokołu.
3.5. W zakresie zamówień publicznych.
3.5.1. Niewłaściwe sformułowanie w specyfikacji istotnych warunków zamówienia na budowę sali gimnastycznej przy szkole podstawowej w Radoryżu Smolanym, wymagań odnośnie aktualności dokumentów, jakie mieli dostarczyć wykonawcy na potwierdzenie spełniania wymaganych warunków, tj.:
- nieokreślenie terminu wystawienia odpisu z rejestru lub zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, który zostanie uznany przez zamawiającego za aktualny, tj. nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert,
- zażądaniu zaświadczeń z urzędu skarbowego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o niezaleganiu z opłacaniem podatków i składek - wystawionych nie wcześniej niż w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym wyznaczony termin do składania ofert, zamiast wystawionych nie wcześniej niż 6 tygodni przed upływem terminu składania ofert,
wbrew przepisom § 1 ust. 1 pkt 1 i 6 obowiązującego wówczas rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 czerwca 2002r. w sprawie dokumentów, jakich zamawiający może żądać od dostawcy lub wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków uprawniających do udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne (Dz. U. Nr 91, poz. 817).
W celu potwierdzenia spełniania przez dostawców lub wykonawców warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy – Prawo zamówień publicznych, żądać dokumentów określonych w przepisach rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 7 kwietnia 2004 r. w sprawie rodzaju dokumentów, potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy ( Dz. U. z 2004r. Nr 71 poz. 645), w szczególności:
- aktualnego odpisu z właściwego rejestru albo aktualnego zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, jeżeli odrębne przepisy wymagają wpisu do rejestru lub zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej – wystawionego nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert,
- aktualnych zaświadczeń właściwego naczelnika urzędu skarbowego oraz właściwego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego potwierdzających odpowiednio, że wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków, opłat oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne lub społeczne, lub zaświadczeń, że uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu – wystawionych nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert, stosownie do przepisów § 1 ust. 1 pkt 1 i 6 rozporządzenia - strona 87 protokołu.
3.5.2. Nieprawidłowe określenie w specyfikacji istotnych warunków zamówienia na budowę sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Radoryżu Smolanym (zamówienie o wartości powyżej 130.000 euro), zabezpieczenia należytego wykonania umowy – w wysokości 10 % zamiast od 3 % do 5 % ceny ofertowej, wbrew § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie zabezpieczenia należytego wykonania umowy o zamówienie publiczne (Dz. U. Nr 115 poz. 1002), obowiązującego do 1 marca 2004 r..
Wysokość zabezpieczenia należytego wykonania umowy ustalać w wysokości od 2 % do 10% ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy, stosownie do przepisu art. 150 ust. 2. ustawy – Prawo zamówień publicznych - strona 87 protokołu.
3.5.3. Nieuzasadnione skrócenie terminu składania ofert do 5 tygodni od dnia ogłoszenia przetargu nieograniczonego na zamówienie o wartości powyżej 30.000 euro, co naruszało art. 38 ust. 2 pkt 1 ustawy o zamówieniach publicznych.
Przestrzegać wyznaczania terminów składania ofert określonych w przepisach art. 43 ustawy – Prawo zamówień publicznych, w szczególności, przy zamówieniach o wartości przekraczającej wyrażoną w złotych równowartość kwoty 60.000 euro, wyznaczać termin składania ofert nie krótszy niż 52 dni od dnia przekazania ogłoszenia Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych, zgodnie z art. 43 ust. 2 tej ustawy - strona 88 protokołu.
Jeżeli uważa Pan, że wśród wniosków zawartych w tym wystąpieniu są takie, które naruszają prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, przysługuje Panu – zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych – prawo zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie w ciągu 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego.
Stosownie do przepisów art. 9 ust. 3 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, sprawozdania z jego realizacji, w formie pisemnej i elektronicznej (np. na adres: wkgf@lublin.rio.gov.pl lub na dyskietce) oczekuję w terminie 30 dni od daty doręczenia Panu tego wystąpienia.
Do wiadomości:
Rada Gminy Krzywda