Lublin, 13 kwietnia 2004 r.

RIO - 091/110/2003

 

 

Pan Jan Grobel

Prezydent Miasta Puławy

 

 

Szanowny Panie Prezydencie,

 

W dniach od 19 listopada 2003 r. do 30 stycznia 2004 r. przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie – Pawła Pastuchę, Piotra Wojtasika, Pawła Bogusza, Krzysztofa Sobinę i Krzysztofa Puchacza – została przeprowadzona kompleksowa kontrola gospodarki finansowej miasta Puławy.

Do ustaleń kontroli, zawartych w protokole kontroli omówionym i podpisanym w dniu 12 lutego 2004 r., wniesiono zastrzeżenia, których treść została uwzględniona przy formułowaniu tego wystąpienia.

Wyniki przeprowadzonej kontroli pozwalają stwierdzić, że kontrolowana jednostka w zasadzie prawidłowo realizuje swoje zadania. W regulacjach wewnętrznych jednostki w sposób prawidłowy ustalone zostały pisemne procedury kontroli wewnętrznej (wprowadzono prawidłowy system kontroli); tylko w nielicznych przypadkach procedury te są nieodpowiednie lub stwierdzono ich brak. Z ustaleń zawartych w protokole kontroli wynika, że samo opisanie procedur kontroli - bez podejmowania odpowiednich czynności z tytułu nadzoru (zorganizowania odpowiedniego systemu nadzoru) nad osobami zobowiązanymi do ich stosowania – w wielu przypadkach nie zapewniło zgodnego z prawem gromadzenia i rozdysponowywania środków publicznych oraz gospodarowania mieniem. W Urzędzie nie został tym samym (w sposób właściwy) wprowadzony podstawowy element kontroli finansowej, którym jest zapewnienie przestrzegania procedur kontroli.

Stwierdzone przez inspektorów nieprawidłowości powstały w wyniku nieprzestrzegania obowiązujących przepisów prawa oraz zaniedbania swoich obowiązków przez poszczególnych pracowników Urzędu. Na szczególną uwagę zasługuje nieprawidłowość polegająca na nieujmowaniu od 1995 r., w księgach rachunkowych Urzędu Miasta, zapisów o operacjach gospodarczych dokonywanych na otworzonym przez Urząd rachunku bankowym środków specjalnych (tzw. „fundusz nagród Prezydenta Miasta Puławy dla uczniów puławskich szkół podstawowych i średnich”); konsekwencją wymienionej nieprawidłowości było również: niesporządzanie planu finansowego środków specjalnych, a tym samym nieujęcie przychodów i wydatków tych środków w budżecie miasta oraz niesporządzanie sprawozdań związanych z działalnością finansowaną ze środków specjalnych.

W wyniku zaniedbań z tytułu nadzoru w okresie objętym kontrolą wystąpiły nieprawidłowości mogące skutkować naruszeniem dyscypliny finansów publicznych. Wymienić tu należy przede wszystkim nieprawidłowości przy prowadzeniu pierwszego i drugiego postępowania w sprawie zamówienia publicznego pn. „Budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej przy ulicy Lubelskiej w Puławach (dla osiedla Górna – Kolejowa)”, polegające na:

- niekonsekwentnym żądaniu od …………… zawarcia (na warunkach określonych w przyjętej przez zamawiającego ofercie przetargowej tego wykonawcy) pisemnej umowy w sprawie zamówienia, skutkujące narażeniem miasta na stratę, spowodowaną udzieleniem tego zamówienia w wyniku drugiego przetargu za cenę wyższą o ok. 600.000 zł od ceny uzyskanej w pierwszym postępowaniu przetargowym po uwzględnieniu rozszerzenia zakresu zamówienia; dopuszczenie do zwrotu kwoty 5.000 zł, stanowiącej wadium przetargowe, które w związku z uchyleniem się od zawarcia umowy podlegało utracie (wraz z odsetkami) na rzecz zamawiającego,

- niewykluczeniu ………………. z ubiegania się o udzielnie zamówienia publicznego - w trybie drugiego przetargu nieograniczonego, dopuszczając tym samym do zawarcia umowy i wykonania zamówienia za cenę bezzasadnie podwyższoną przez tego wykonawcę,

- nieunieważnieniu drugiego przetargu, a tym samym zaakceptowaniu prawdopodobnego porozumienia oferentów uczestniczących w tym postępowaniu.

Poniżej podaję stwierdzone nieprawidłowości i uchybienia oraz wnioski, co do sposobu ich wyeliminowania, stosownie do przepisów art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (teks jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 z późn. zm.).

W załączniku do wystąpienia pokontrolnego wskazuję osoby odpowiedzialne za stwierdzone nieprawidłowości.

 

1.      W zakresie księgowości i sprawozdawczości budżetowej:

 

1.1.   Nieujmowanie w księgach rachunkowych Urzędu Miasta zapisów o operacjach gospodarczych dokonywanych na rachunku bankowym środków specjalnych (tzw. „fundusz nagród Prezydenta Miasta Puławy dla uczniów puławskich szkół podstawowych i średnich”); niesporządzanie planu finansowego środków specjalnych, a tym samym nieujęcie przychodów i wydatki tych środków w budżecie miasta oraz niesporządzanie sprawozdań budżetowych związanych z działalnością finansową środków specjalnych.

Przestrzegać obowiązku rzetelnego prowadzenia ksiąg rachunkowych, zgodnie z przepisami art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.), zapewniając ujęcie w nich wszystkich operacji dokonywanych w jednostce, w tym operacji dotyczących obrotów środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku środków specjalnych. Operacje te ujmować na koncie 131 „Rachunki bieżące”, zgodnie z zasadami funkcjonowania tego konta, określonymi w zakładowym planie kont i w załączniku Nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 153, poz. 1752).

Finansowania ustawowych zadań jednostki ze środków specjalnych dokonywać zachowując zasady tworzenia oraz funkcjonowania tych środków, określone w przepisach art. 21 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 z późn. zm.), w szczególności sporządzać plan finansowy środków specjalnych (w szczegółowości: dział, rozdział i paragraf klasyfikacji budżetowej), obejmujący przychody i wydatki środków specjalnych, zgodnie z przepisami art. 21 ust. 3 i 4 ustawy oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych oraz szczegółowych zasad i terminów rocznych rozliczeń i wpłat do budżetu przez zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych (Dz. U. Nr 122, poz. 1333); przychody i wydatki środka specjalnego ujmować w budżecie miasta, zgodnie z przepisami art. 124 ust. 1 pkt 5 ustawy o finansach publicznych.

Przestrzegać obowiązku sporządzania sprawozdania Rb – 32 „Półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania planów finansowych środków specjalnych jednostek budżetowych”, stosownie do przepisów § 4 ust. 1 pkt 2 lit. c rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 marca 2001 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 24, poz. 279 z późn. zm.) – str. 5 – 11 protokołu.

 

1.2.   Nieprzekazywanie na rachunek budżetu miasta odsetek od wpłat z tytułu dochodów budżetowych mylnie przekazanych na rachunek środków specjalnych (odsetki te zaliczano do przychodów środków specjalnych).

Przestrzegać obowiązku odprowadzania na rachunek budżetu miasta odsetek od środków finansowych zgromadzonych na rachunku środków specjalnych, a stanowiących dochody miasta, zgodnie z przepisami art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966) – str. 7 protokołu.

 

2.      W zakresie gospodarki pieniężnej i rozrachunków:

 

2.1.   Nieprzestrzeganie zasady protokolarnego przekazywania kasy w przypadku zmiany na stanowisku kasjera.

Przestrzegać zasady protokolarnego przekazywania kasy w przypadku zmiany na stanowisku kasjera, stosownie do postanowień § 3 pkt 3 obowiązującej w Urzędzie Miasta „Instrukcji w sprawie gospodarki kasowej”, wprowadzonej zarządzeniem Nr 1/94 prezydenta miasta Puławy z dnia 10 stycznia 1994 r. str. 15, 16 protokołu.

 

2.2.   Nieprawidłowości w gospodarce kasowej, polegające na:

- niezamieszczaniu na dowodach księgowych dokumentujących wypłatę gotówki daty odbioru gotówki,

- niesporządzaniu i niezałączaniu do raportów kasowych wewnętrznych dowodów zastępczych potwierdzających dokonanie operacji gotówką – w przypadku wyłączania spod raportów kasowych dowodów źródłowych dokumentujących wpływy podatkowe,

- wypłacaniu gotówki z kasy na podstawie dokumentów niesprawdzonych pod względem merytorycznym i formalno – rachunkowym,

- niedokonywaniu kontroli formalno – rachunkowej raportów kasowych,

oraz

- nieoznaczaniu dowodów źródłowych znajdujących się pod raportem kasowym - numerem i pozycją ujęcia w raporcie oraz dowodów ujętych pod wyciągiem bankowym – numerem identyfikacyjnym.

Egzekwować od kasjera Urzędu obowiązek:

- zamieszczania na dowodach źródłowych, będących podstawą wypłaty gotówki z kasy, daty jej wypłaty, stosownie do przepisów art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości,

- przestrzegania obowiązku załączania do raportów kasowych kompletu dokumentów, potwierdzających dokonanie operacji gotówką; w przypadku wyłączania spod raportów kasowych dowodów źródłowych i przechowywania ich w odrębnych zbiorach (np. w księgowości podatkowej) – sporządzać i załączać do raportów dowody wewnętrzne o charakterze zastępczym, potwierdzające dokonanie operacji wewnątrz jednostki, stosownie do przepisów art. 20 ust. 2 pkt 3 ustawy o rachunkowości i postanowień obowiązującej w jednostce „Instrukcji w sprawie gospodarki kasowej”,

- przestrzegania zasady wypłacania gotówki z kasy wyłącznie na podstawie dowodów rozchodowych sprawdzonych przez upoważnione osoby pod względem merytorycznym i formalno – rachunkowym, zgodnie z postanowieniami § 6 pkt 3 „Instrukcji w sprawie gospodarki kasowej”.

Zobowiązać odpowiedzialnego pracownika księgowości do sprawdzania raportów kasowych pod względem formalno – rachunkowym, zgodnie z przepisami § 6 pkt 4 „Instrukcji w sprawie gospodarki kasowej”; fakt sprawdzenia raportu winien być potwierdzony datą i podpisem osoby odpowiedzialnej, zgodnie z treścią rubryk stosowanego formularza raportu kasowego.

W celu umożliwienia identyfikacji dowodów i sposobu ich zapisania w księgach rachunkowych na wszystkich etapach przetwarzania danych, zgodnie z przepisami art. 24 ust. 4 pkt 1 ustawy o rachunkowości, dowody źródłowe znajdujące się pod raportem kasowym i wyciągiem bankowym oznaczać numerem (np. numerem i pozycją ujęcia w raporcie lub numerem i pozycją wyciągu bankowego); stosownie do przepisów art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości każdy dowód księgowy musi mieć nadany numer identyfikacyjny; sposób numerowania dowodów księgowych należy określić w dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości, w związku z przepisami art. 4 ust. 3 pkt 2 ustawy o rachunkowości – str. 17 - 19 protokołu.

 

2.3.   Nieprawidłowe prowadzenie ewidencji arkuszy spisu z natury, w wyniku niewpisywania w księdze druków ścisłego zarachowania numerów wydanych i zwróconych arkuszy.

Przestrzegać postanowień zawartych w § 3 pkt 11 „Instrukcji w sprawie gospodarki drukami ścisłego zarachowania”, wpisując w księdze druków ścisłego zarachowania numery wydanych i zwróconych arkuszy spisu z natury – str. 20 protokołu.

 

2.4.   Wykazanie na koncie 240 „Pozostałe rozrachunki” nieprawidłowej kwoty należności (zawyżonej 1.862,60 zł), w wyniku ujęcia na tym koncie kwoty należności wynikającej z pozwu o zapłatę (kwota 17.799,20 zł), zamiast w wysokości stwierdzonej prawomocnym wyrokiem sądu (kwota 15.936,60 zł); bezzasadne ujęcie na koncie 290 „Odpisy aktualizujące należności” równowartości zasądzonej należności.

Stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądowym należności ujmować w księgach rachunkowych w wysokości wynikającej z tego wyroku zapisem:

Wn 240 „Pozostałe rozrachunki”,

Ma 840 „Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów”,

zgodnie z zasadami funkcjonowania tych kont, określonymi w załączniku Nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 r.

Przestrzegać wyrażonej w przepisach § 7 ust. 1 cytowanego rozporządzenia, zasady zgodnie z którą nie dokonuje się odpisów aktualizujących należności z tytułu dochodów budżetowych – str. 26 i 27 protokołu.

 

2.5.   Przypadki naruszenia zasady ewidencjonowania opresji gospodarczych w porządku systematycznym, przy ewidencjonowaniu dochodów podatkowych oraz dochodów z tytułu dzierżawy gruntów i długoterminowych należności z tytułu sprzedaży lokali użytkowych na raty (te ostatnie ujmowano na koncie 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”); ujmowanie należności podatkowych zabezpieczonych hipoteką jednocześnie na koncie 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych” i 226 „Długoterminowe należności budżetowe”, w wyniku czego saldo konta 221 wykazane na koniec roku 2002 było nierealnie (zawyżone o 255.652,00 zł).

Przestrzegać obowiązku dokonywania zapisów operacji gospodarczych w porządku systematycznym, zgodnie z ustaleniami prawidłowo opracowanego zakładowego planu kont, stosownie do przepisów art. 15 ust. 1 ustawy o rachunkowości, w tym:

- należności z tytułu dochodów budżetowych za dzierżawę gruntów ujmować na koncie 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych”,

- operacje gospodarcze dotyczące długoterminowych należności budżetowych, których termin zapłaty przypada na lata następne ujmować:

- przypisanie należności:

Wn 226 „Długoterminowe należności budżetowe”,

Ma 840 „Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów”,

- przeniesienie należności długoterminowych na krótkoterminowe (w wysokości rat należnych za dany rok budżetowy):

Wn 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych”,

Ma 226 „Długoterminowe należności budżetowe”,

oraz zapis równoległy:

Wn 840 „Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów”,

Ma 760 „Pozostałe przychody i koszty”,

- należności podatkowe zabezpieczone hipoteką przymusową ujmować:

Wn 226 „Długoterminowe należności budżetowe”,

Ma 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych”,

- i zmniejszenie tych należności w wyniku dokonanej wpłaty:

Wn 130 „Rachunek bieżący jednostek budżetowych”,

Ma 226 „Długoterminowe należności budżetowe”,

- należne gminie dochody z podatków przypisanych na podstawie decyzji ustalających ich wysokość lub na podstawie deklaracji podatkowych, w tym z podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego ujmować w księdze głównej Urzędu Gminy na kontach:

* przypis należnych podatków i opłat na początku roku:

Wn 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych”,

Ma 750 „Przychody i koszty finansowe”,

* odpisy należności:

Wn 750 „Przychody i koszty finansowe”,

Ma 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych”,

* wpłaty należności bezpośrednio na rachunek budżetu gminy:

Wn 133 „Rachunek budżetu”,

Ma 901 „Dochody budżetu”,

oraz jednocześnie w księdze głównej Urzędu Miasta na kontach:

Wn 130 „Rachunek bieżący jednostek budżetowych” (i na prowadzonym do tego konta subkoncie dochodów),

Ma 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych”,

stosownie do zasad funkcjonowania tych kont, określonych w załączniku Nr 2 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych i stosownie do zasad funkcjonowania kont, określonych w przepisach 10, 11, 12, 13, 15 rozporządzenia w sprawie zasad rachunkowości i planu kont dla prowadzenia ewidencji podatków i opłat dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego - str. 27, 28, 34 protokołu.

 

2.6.   Przypadki nieujęcia w księgach rachunkowych roku 2002 wszystkich obciążających jednostkę kosztów, dotyczących tego roku.

Przestrzegać obowiązku ujmowania rachunkowych księgach rachunkowych wszystkich obciążających jednostkę kosztów dotyczących danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty, stosownie do przepisów art. 6 ust 1 ustawy o rachunkowości – str. 28 protokołu.

 

2.7.   Nieudokumentowanie protokołem wyników inwentaryzacji przeprowadzonej na 31 grudnia 2002 r. drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami.

Przestrzegać obowiązku dokumentowania – poza adnotacją na odpowiednim urządzeniu księgowym – stosownym protokołem wyników inwentaryzacji przeprowadzonej drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji realnej wartości tych składników, zgodnie z postanowieniami § 8 pkt 4 części III – Inwentaryzacja „Instrukcji obiegu i kontroli dokumentów”, wprowadzonej zarządzeniem Nr 8/2000 prezydenta miasta Puławy z 1 marca 2000 r. – str. 30 protokołu.

 

3.      W zakresie wykonania budżetu:

 

3.1.   Prowadzenie ewidencji podatników podatku od posiadania psów, w stosunku do których wydano decyzje określające wysokość zobowiązania podatkowego, poza systemem ksiąg rachunkowych funkcjonujących w Urzędzie Miasta. Prowadzenie tej ewidencji w ramach programu nieujętego w opisie systemu informatycznego oraz niedopuszczonego do stosowania przy prowadzeniu ewidencji księgowej.

Ewidencję podatników podatku od posiadania psów w stosunku, do których wydano decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego, prowadzić w ramach funkcjonującego w Urzędzie Miasta systemu ksiąg rachunkowych, stosownie do przepisów § 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 1999 r. w sprawie zasad rachunkowości i planu kont dla prowadzenia ewidencji podatków i opłat dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 50, poz. 511 z późn. zm.). W przypadku prowadzanie tej ewidencji przy użyciu programu komputerowego zapewnić jej prowadzenie przy użyciu programu ujętego w dokumentacji opisującej przyjęte w jednostce zasady rachunkowości, stosownie do przepisu art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. b) i c) ustawy o rachunkowości oraz zapewniającego spełnienie wymagań określonych przepisami art. 13 ust. 3, 4 i 5 oraz art. 71 ust. 2 ustawy o rachunkowości – str. 33-34 i 75-76 protokołu.

 

3.2.   Niezachowanie zasady powszechności opodatkowania podatkiem od nieruchomości, rolnym i leśnym osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, w tym nieopodatkowanie:

- podatkiem rolnym i leśnym gruntów i lasów wspólnot wsi nieposiadających osobowości prawnej (w 2002 r. zaniżono należny podatek o 169,50 zł, a w 2003 r. zaniżono należny podatek o 185,20 zł),

- od września 1994 r. gruntów znajdujących się pod budynkiem zwolnionym z podatku od nieruchomości jako zabytek wpisany do rejestru zabytków, w sytuacji, w której grunty te nie są wpisane do rejestru zabytków, (łącznie od 1994 r. zaniżono należne podatki na kwotę 1.865,60 zł, z czego na dzień 01.01.2003 r. przedawnieniu uległa kwota 181,80 zł);

- części nieruchomości zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu;

-od sierpnia 1997 r. nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w trwały zarząd jednostce organizacyjnej (łącznie od 1997 r. zaniżono należne podatki na kwotę 2.006,70 zł, z czego do 01.01.2003 r. przedawnieniu uległa kwota 62,30 zł),

oraz przypadki przyjęcia:

- deklaracji podatkowych, w których wykazano powierzchnię gruntów niezgodnie z danymi wynikającymi z ewidencji geodezyjnej,

- deklaracji podatkowej z nieprawidłowo zastosowaną stawką podatkową dla deklarowanych budynków związanych z działalnością gospodarczą.

Egzekwować - od podatników będących osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi - obowiązek przedkładania deklaracji podatkowych w podatku od nieruchomości, zgodnie z przepisami art. 6 ust. 9 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 z późn. zm.); ar. 6a ust. 8 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jednolity: Dz. U. z 1993 r. Nr 94 poz. 431 z późn. zm.) oraz art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz. U. Nr 200 poz. 1682 z późn. zm.). Określić, po przeprowadzeniu postępowania zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), wysokość zobowiązania (również za lata ubiegłe) w podatku od nieruchomości u podatników wymienionych w protokole kontroli, stosownie do przepisów art. 21 § 3 Ordynacji podatkowej, z uwzględnieniem przedawnienia zobowiązania podatkowego – okres tego przedawnienia określony został w przepisach art. 70 § 1.

W celu zapewnienia przestrzegania zasady powszechności opodatkowania oraz sprawdzenia wywiązywania się przez zobowiązane podmioty z obowiązków podatkowych, podejmować czynności sprawdzające oraz przeprowadzać kontrole podatkowe, stosownie do przepisów art. 272 i 281 Ordynacji podatkowej.

Ponadto, w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania kontroli wewnętrznej i zachowania zasady powszechności opodatkowania, uzupełnić obowiązującą w Urzędzie Miasta Puławy „Instrukcję obiegu i kontroli dokumentów” lub inne przepisy wewnętrzne (np. zakresy czynności pracowników) o postanowienia, wskazujące zakres czynności niezbędnych do wykonania przez pracowników Oddziału Podatków (oraz ewentualnie innych komórek organizacyjnych Urzędu), w celu uniknięcia stwierdzonych w toku kontroli nieprawidłowości, stosownie do przepisów art. 35a ust. 3 w związku z art. 35a ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych – str. 36-43 protokołu.

 

3.3.   Nieprawidłowe stosowanie zwolnień w podatku od nieruchomości wprowadzonych przez Radę Miasta Puławy, przez:

- zwalnianie z podatku budowli, tj. przedmiotów opodatkowania nieobjętych zwolnieniami wprowadzonymi przez Radę Miasta,

- zwalnianie z podatku podatników niespełniających warunków uprawniających do zwolnienia, a określonych przez Radę Miasta,

- nieprawidłowe zastosowanie okresu zwolnienia,

w wyniku czego w latach 2001-2003 nie pobrano należnych podatków na kwotę 32.636,20 zł.

Zwolnienia w podatku od nieruchomości wprowadzone przez Radę Miasta stosownymi uchwałami stosować zgodnie z postanowieniami tych uchwał, w szczególności:

- przestrzegać zakresu przedmiotowego zwolnień; zwolnienie z podatku może być stosowane jedynie w stosunku do rodzajów (grup) nieruchomości wskazanych wprost przez Radę Miasta; w przypadku niewskazania wprost danej grupy (rodzaju) nieruchomości w uchwale Rady Miasta jako zwolnionej z podatku należy egzekwować od podatników korzystających ze zwolnienia w stosunku do innych rodzajów (grup) nieruchomości, obowiązek złożenia deklaracji podatkowej oraz opłacenia należnego podatku;

- przestrzegać zakresu podmiotowego zwolnień; zwolnienie z podatku może być stosowane jedynie w stosunku do podatników spełniających warunki określone przez Radę Miasta; przeprowadzać postępowanie wyjaśniające w sprawie ustalenia spełniania warunków do zwolnienia nieruchomości;

- zwolnienia udzielać na okres pięciu lat od daty rozpoczęcia działalności gospodarczej, stosownie do przepisu § 2 powołanej uchwały.

Określić, po przeprowadzeniu postępowania, zgodnie z zasadami określonymi w Ordynacji podatkowej, wysokość zobowiązań w podatku od nieruchomości za lata 2002-2003 podatnikom wymienionym w protokole kontroli, stosownie do przepisów art. 21 § 3 Ordynacji podatkowej.

W celu zapewnienia prawidłowej realizacji dochodów podatkowych gminy, uzupełnić obowiązujące w Urzędzie Miasta Puławy procedury kontroli o odpowiednie procedury kontroli w zakresie stosowania zwolnień podatkowych wprowadzonych przez Radę Miasta. Dokonać przypisania odpowiednim pracownikom Urzędu Miasta personalnej odpowiedzialności za wykonywanie zadań w tym zakresie - str. 46-50 i 64-66 protokołu.

 

3.4.   Nieegzekwowanie od osób fizycznych – podatników podatku rolnego i podatku leśnego - obowiązku składania stosownych informacji w przypadku wystąpienia okoliczności mających wpływ na powstanie obowiązku podatkowego lub na zmianę wysokości opodatkowania, mimo zaistnienia takich okoliczności, wskutek czego:

- nie wydawano decyzji ustalających wysokość zobowiązania podatkowego (cztery przypadki),

- wydawano decyzje zmieniające wysokość zobowiązań podatkowych, wyłącznie na podstawie informacji z ewidencji gruntów (dwa przypadki).

Od podatników, będących osobami fizycznymi zobowiązanymi do składania informacji o gruntach i informacji o lasach, egzekwować obowiązek składania tych informacji w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie obowiązku podatkowego, lub okoliczności mających wpływ na wysokość opodatkowania, stosownie do przepisów art. 6a ust. 4 i 5 ustawy o podatku rolnym oraz art. 6 ust. 2 w związku z art. 5 ust. 4 ustawy o podatku leśnym. W przypadku niezłożenia informacji - żądać od podatników złożenia wyjaśnień w sprawie przyczyny niezłożenia i wezwać do jej złożenia, stosownie do przepisów art. 274a § 1 Ordynacji podatkowej. Gdy podatnik nie wywiąże się z tego obowiązku - wszcząć z urzędu postępowanie podatkowe na podstawie przepisów art. 165 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej, a następnie:

- w przypadku wystąpienia okoliczności mających wpływ na powstanie obowiązku podatkowego - wydać decyzje ustalające wysokość zobowiązania podatkowego, stosownie do przepisów art. 6a ust. 6 ustawy o podatku rolnym oraz art. 6 ust. 3 ustawy o podatku leśnym,

- w przypadku wystąpienia okoliczności mających wpływ na wysokość opodatkowania – wydać decyzję w sprawie zmiany decyzji ostatecznej, ustalając wysokość zobowiązania podatkowego na podstawie przepisu art. 254 Ordynacji podatkowej w związku z przepisem art. 6a ust. 7 ustawy o podatku rolnym oraz art. 6 ust. 4 ustawy o podatku leśnym.

Wydać – w stosunku do podatników wymienionych w protokole kontroli – decyzje ustalające wysokość zobowiązania podatkowego również za lata poprzednie - stosownie do przepisów art. 6a ust. 6 ustawy o podatku rolnym oraz art. 6 ust. 3 ustawy o podatku leśnym – w przypadku podatnika o numerze konta 069-006 wydać decyzję ustalającą wysokość podatku od nieruchomości za okres przed dniem 1 stycznia 2003 r., stosownie do przepisów art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, w związku z przepisami art. 1 ust. 2 ustawy o podatku rolnym, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2002 r., z uwzględnieniem przedawnienia prawa do wymiaru podatku – okres tego przedawnienia określony został w przepisach art. 68 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej – str. 51-52 i 56-57 protokołu.

 

3.5.   Nieprawidłowości w prowadzeniu postępowania podatkowego w przypadku przedmiotów opodatkowania stanowiących współwłasność lub znajdujących się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, w tym:

- nieujęcie w ewidencji podatkowej podatku od nieruchomości wszystkich współwłaścicieli przedmiotu opodatkowania;

- niedoręczanie decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego wszystkim współwłaścicielom przedmiotu opodatkowania, pomimo tego, że figurują oni w ewidencji podatkowej;

- wydanie jednej decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego w stosunku do dwóch nieruchomości stanowiących odrębne przedmioty opodatkowania;

- nieegzekwowanie od osób fizycznych będących współwłaścicielami - w przypadku gruntów rolnych stanowiących współwłasność osób fizycznych i prawnych – obowiązku składania deklaracji i opłacania podatku na zasadach obowiązujących osoby prawne.

Nieruchomości (w tym grunty rolne i lasy), stanowiące współwłasność dwóch lub więcej podmiotów, które stanowią, w myśl przepisów art. 3 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, art. 3 ust. 5 i 6 ustawy o podatku i art. 2 ust. 4 ustawy o podatku leśnym, odrębny przedmiot opodatkowania, opodatkowywać – w przypadku, gdy współwłaścicielami są tylko osoby fizyczne – decyzją obejmującą cały przedmiot opodatkowania, której adresatem są wszyscy współwłaściciele tej nieruchomości.

Doręczać te decyzje wszystkim współwłaścicielom, stosownie do przepisów art. 92 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z przepisem art. 3 ust. 4 ustawy podatkach i opłatach lokalnych, art. 3 ust. 5 ustawy o podatku rolnym i art. 2 ust. 4 ustawy o podatku leśnym, zgodnie z którymi podatnicy objęci obowiązkiem podatkowym od współwłasności nieruchomości (w tym gruntów rolnych i lasów) ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe powstające w drodze decyzji wymiarowej dopiero w przypadku doręczenia im tej decyzji.

Zaprzestać ujmowania na jednym koncie podatkowym oraz opodatkowania w drodze jednej decyzji nieruchomości stanowiących – stosownie do cytowanych wyżej przepisów (art. 3 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, art. 3 ust. 5 i 6 ustawy o podatku rolnym i art. 2 ust. 4 ustawy o podatku leśnym) – odrębne przedmioty opodatkowania, tj. należące do innych współwłaścicieli.

Od podatników – osób fizycznych, będących współwłaścicielami gruntów rolnych wspólnie z osobami prawnymi – egzekwować obowiązek składania deklaracji na podatek rolny na dany rok podatkowy, sporządzonej na formularzu według ustalonego wzoru w terminie do 15 stycznia lub w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku, w przypadku, gdy obowiązek podatkowy powstał po 15. stycznia (na zasadach obowiązujących osoby prawne), stosownie do przepisów art. 6a ust. 8 w związku z art. 6a ust. 10 ustawy o podatku rolnym. W przypadku niezłożenia deklaracji - żądać od podatników złożenia wyjaśnień w sprawie przyczyny jej niezłożenia i wezwać do jej złożenia, stosownie do przepisów art. 274a § 1 Ordynacji podatkowej.

Dokonać weryfikacji kont podatkowych, na których ujęto opodatkowanie nieruchomości stanowiących współwłasność, wykazując w ewidencji podatkowej podatników i dane niezbędne do wymiaru podatku - str. 52–54 protokołu.

 

3.6.   Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów jako użytki rolne (dwa przypadki).

Zaprzestać opodatkowywania podatkiem od nieruchomości gruntów sklasyfikowanych w ewidencji geodezyjnej jako użytki rolne. Zgodnie z przepisami art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych - opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Ustalić w sposób prawidłowy wysokość zobowiązania podatkowego podatnikom – wymienionym w protokole - których grunty zostały opodatkowane w sposób wadliwy, w związku z nieprawidłowym ustaleniem podstawy opodatkowania, po wznowieniu postępowania, na podstawie przepisów art. 240 § 1 pkt 5 w związku z przepisami art. 243 § 1 i 244 § 1 Ordynacji podatkowej, z uwzględnieniem terminu przedawnienia prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego.

Dokonywać bieżącej weryfikacji danych zawartych w ewidencji podatkowej podatników będących osobami fizycznymi w celu stwierdzenia zgodności powierzchni gruntów z danymi wykazanymi w ewidencji geodezyjnej, co pozwoli na ustalenie prawidłowej podstawy opodatkowania, stosownie do przepisów art. 272 pkt 3 Ordynacji podatkowej, pamiętając że podstawę wymiaru podatków stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków, zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 17 maja 1998 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 100, poz. 1086 z późn. zm.) - str. 54 protokołu.

 

3.7.   Niezamieszczanie – na informacjach o nieruchomościach i obiektach budowlanych, gruntach i lasach oraz na deklaracjach na podatek od środków transportowych składanych przez osoby fizyczne – daty ich wpływu do organu podatkowego.

Przestrzegać zasady zamieszczania na każdej wpływającej do Urzędu Miasta na nośniku papierowym korespondencji – w tym również na informacjach oraz deklaracjach podatkowych składanych przez podatników – pieczątki wpływu, określającej datę otrzymania, stosownie do postanowień § 6 ust. 11 instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych, stanowiącej załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych (Dz.U. Nr 122, poz. 1319 z późn. zm.) - str. 57, 72-73 protokołu.

 

3.8.   Nieprzestrzeganie przepisów dotyczących wyłączenia organu podatkowego oraz wyłączenia pracownika organu podatkowego od udziału w postępowaniu podatkowym, w wyniku czego:

- sprawy dotyczące zobowiązań podatkowych prezydenta miasta były załatwiane przez kierownika Oddziału Podatkowego, działającego z upoważnienia prezydenta;

- Kierownik Oddziału Podatkowego działający z upoważnienia prezydenta załatwiał sprawy dotyczące zobowiązań podatkowych swojego współmałżonka.

Przestrzegać obowiązku wyłączenia organu podatkowego - prezydenta miasta - przy załatwianiu spraw podatkowych dotyczących jego samego oraz jego małżonka, rodzeństwa, wstępnych, zstępnych, powinowatych pierwszego stopnia, a także osób związanych z nim stosunkiem przysposobienia, opieki lub kurateli, zgodnie z przepisami art. 132 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej. Wystąpić do właściwego samorządowego kolegium odwoławczego o wyznaczenia organu podatkowego właściwego do załatwiania spraw dotyczących zobowiązań podatkowych prezydenta miasta (oraz jego małżonka, rodzeństwa, wstępnych, zstępnych, powinowatych pierwszego stopnia, a także osób związanych z nim stosunkiem przysposobienia, opieki lub kurateli), stosownie do przepisów art. 132 § 3 tej ustawy.

Przestrzegać obowiązku wyłączenia pracownika organu podatkowego przy załatwianiu spraw podatkowych, w których stroną jest jego małżonek, zgodnie z przepisami art. 130 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej - str. 58 protokołu.

 

3.9.   Wydawanie decyzji w sprawach rozłożenia na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami przez skarbnika miasta, bez stosownego upoważnienia.

Przestrzegać zasady wydawania decyzji w sprawach podatkowych wyłącznie przez organ podatkowy, tj. przez prezydenta miasta lub osobę przez niego upoważnioną do załatwiania spraw w jego imieniu i w ustalonym zakresie, stosownie do przepisów art. 143 § 1 Ordynacji podatkowej - str. 60 protokołu.

 

3.10. Wydanie w jednej sprawie (rozłożenia na raty zaległości podatkowej) dwóch decyzji (odmownej i przychylnej), w których organ podatkowy odmiennie zakwalifikował te same okoliczności faktyczne.

Przy rozpatrywaniu spraw podatkowych przestrzegać zasady określonej w przepisie art. 121 §1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którą organ podatkowy zobowiązany jest do prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organu podatkowego. Realizacja wskazanej zasady (zaufania do organu podatkowego) ujętej w cytowanym przepisie wymaga od organu podatkowego konsekwentnej kwalifikacji tych samych okoliczności faktycznych jako uzasadniających lub nieuzasadniających interes publiczny lub ważny interes podatnika. Odmienne zakwalifikowanie tego samego stanu faktycznego i prawnego w dwóch decyzjach wydanych w ciągu miesiąca nie budzi zaufania w zakresie prawidłowości postępowania organu podatkowego - str. 61 – 63 protokołu.

 

3.11. Niewydawanie decyzji o odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy w przypadku ustalenia, że podatnik nie żyje, co skutkowało przedawnieniem zaległości podatkowych na kwotę 128,60 zł.

W przypadku ustalenia, że podatnik nie żyje, wydać – po przeprowadzeniu postępowania o nabycie spadku (art. 125 Kodeksu cywilnego) – decyzję o odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy, stosownie do przepisów art. 100 w związku z art. 102 Ordynacji podatkowej - str. 70-71 protokołu.

 

3.12. Nieprawidłowe prowadzenie postępowania podatkowego, przez dopuszczenie - na wniosek podatnika - w postępowaniu dowodowym, jako dowodów potwierdzających określone fakty, oświadczeń złożonych bez zachowania rygoru odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

W postępowaniu dowodowym brać pod uwagę cały materiał dowodowy, który może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, w tym oświadczenia stron potwierdzające określone fakty. Oświadczenia takie dopuszczać jako dowód jedynie w przypadku, gdy przepis prawa nie wymaga urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego, a strona złoży wniosek, że chce złożyć takie oświadczenie oraz gdy zostanie ono złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań – stosownie do przepisów art. 180 Ordynacji podatkowej. Stosownie do przepisów art. 196 § 3 tej ustawy - przed złożeniem oświadczenia pouczać stronę o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, gdyż jest to warunek niezbędny do ewentualnej odpowiedzialności karnej strony z tego tytułu - str. 55, 64-66 protokołu.

 

3.13. Prowadzenie ewidencji wystawionych upomnień w podatku od posiadania psów w sposób niezgodny z obowiązującymi przepisami.

Przestrzegać obowiązku prowadzenia ewidencji wystawionych upomnień zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U Nr 137, poz.1541 z późn. zm.), wg wzoru stanowiącego załącznik nr 3 do powołanego rozporządzenia, wprowadzonego przepisem § 4 ust. 3 tego rozporządzenia, zawierając w niej - poza danymi ujmowanymi w prowadzonym w Urzędzie rejestrze upomnień - również datę wysłania i nr konta zobowiązanego - str. 75 protokołu.

 

3.14. Niepodejmowanie konsekwentnych czynności zmierzających do wszczęcia postępowania egzekucyjnego w stosunku do podatników od posiadania psów, zalegających z uiszczeniem należności podatkowych. Niezakończenie postępowań podatkowych wszczętych w latach 2000 – 2002 w stosunku do podatników, którzy nie wpłacili w terminie podatku z tego tytułu (dotyczy 2.395 postępowań).

Przestrzegać obowiązku wszczynania – w przypadku stwierdzenia braku wpłaty w terminie określonym uchwałą Rady Miasta – postępowania podatkowego w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego, stosownie do przepisów art. 21 § 3 Ordynacji podatkowej. W przypadku braku wpłaty podatku w terminie wynikającym z decyzji podejmować czynności zmierzające do wszczęcia postępowania egzekucyjnego, wystawiając tytuł wykonawczy, stosownie do przepisów § 3 ust. 1 i § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Dokonać weryfikacji wpłat podatników ujętych w „Rejestrze podatników podatku od posiadania psów” za lata 2001 – 2002. Wszczęte z urzędu w latach 2001 i 2002 postępowania podatkowe – w stosunku do podatników podatku od posiadania psów, którzy nie wpłacili w terminie podatku – zakończyć, wydając decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego, lub decyzję o umorzeniu postępowanie w przypadku, gdy – z powodu zapłaty podatku, lub udokumentowania prawa do zwolnienia od podatku – stało się ono bezprzedmiotowe, stosownie do przepisów odpowiednio: art. 21 § 3 i art. 208 § 1 Ordynacji podatkowej. Przestrzegać obowiązku wydawania decyzji w sprawach podatkowych w terminie określonym w przepisach art. 139 Ordynacji podatkowej.

Rozważyć pociągnięcie do odpowiedzialności porządkowo - dyscyplinarnej wymienionego pracownika Urzędu Miasta, który nie załatwił spraw w terminie, zgodnie z przepisami art. 142 Ordynacji podatkowej - str. 76-77 protokołu.

 

3.15. Dokonywanie - na rzecz administratorów targowisk miejskich - refundacji „kosztów związanych z administrowaniem targowiskiem”, a w konsekwencji ponoszenie przez Urząd Miasta Puławy kosztów korzystania z urządzeń targowych oraz kosztów świadczenia innych usług na targowiskach, które to koszty powinni ponosić bezpośrednio korzystający z urządzeń oraz usług. Dokonywanie tych refundacji w wysokości w żaden sposób niepowiązanej z rzeczywistymi kosztami związanymi z utrzymaniem targowiska.

Zaprzestać pokrywania przez Urząd Miasta Puławy kosztów korzystania przez dokonujących sprzedaży na targowiskach miejskich z urządzeń targowych oraz korzystania z innych usług świadczonych na targowiskach, dotyczy to np. korzystania ze stołów do sprzedaży, wywozu nieczystości stałych, dostarczania energii elektrycznej i wody, odprowadzania ścieków itp. Stosownie do przepisów art. 15 ust. 3 cytowanej ustawy o podatkach i opłatach lokalnych opłatę targową pobiera się niezależnie od opłat za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko. W przypadku świadczenia tego typu usług bezpośrednio przez administratora targowiska, to jemu przysługuje prawo pobierania opłat za ich świadczenie, jako prowadzącemu (na podstawie stosownej umowy) targowisko, a od właściciela targowiska (gminy) nie przysługują mu z tego tytułu żadne należności poza wynagrodzeniem za administrowanie targowiskiem oraz za inkaso opłaty targowej. Wypowiedzieć obowiązujące aktualnie umowy o administrowanie targowiskami w zakresie wynagrodzenia za administrowanie targowiskiem, a następnie ustalić je w sposób prawidłowy (z uwzględnieniem wskazanych wyżej zasad). W przypadku podjęcia przez Radę Miasta Puławy decyzji o zwolnieniu dokonujących sprzedaży na targowiskach z ponoszenia opłat za korzystanie z urządzeń targowych oraz opłat za usługi świadczone na targowiskach i przyjęcia w tym zakresie odpowiednich regulacji w prawie miejscowym, a tym samym konieczności pokrywania kosztów korzystania z urządzeń oraz świadczenia usług przez administratorów - należy powiązać wysokość refundacji z wysokością faktycznych kosztów realizacji tych usług - str. 78-80 protokołu.

 

3.16. Nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów przy pobieraniu opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, przez:

- niewydawanie decyzji stwierdzającej wygaśnięcie zezwolenia w związku z niewniesieniem opłaty za korzystanie z zezwolenia w ustawowo określonym terminie oraz w związku z wniesieniem opłaty w nieprawidłowej wysokości,

- wydawanie zezwoleń pomimo niewniesienia opłaty w całości przed wydaniem zezwolenia;

- wydawanie zezwoleń pomimo niezłożenia przez wnioskodawcę wszystkich wymaganych dokumentów,

- wydawanie zezwoleń jednorazowych, pomimo tego, że wniosek o wydanie zezwolenia był niekompletny,

- ustalanie w decyzjach o zwrocie opłat za niewykorzystane zezwolenia (w związku z jego wygaśnięciem), nieprawidłowej wysokości tego zwrotu, co skutkowało bezzasadnym zwrotem opłaty w kwocie 848,65 zł oraz zaniżeniem należnej wysokości zwracanej opłaty na sumę 528,97zł (dotyczy 81 % procent zwrotów dokonanych w roku 2003).

Przy pobieraniu opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przestrzegać zasad określonych przepisach ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. z 2002 r. Dz. U. Nr 147, poz. 1231 z późn. zm.), a w szczególności:

- wydawać decyzję stwierdzającą wygaśnięcie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w przypadku niewniesienia jej w terminach określonych w przepisie art. 111 ust. 7 lub niedokonana jej w wysokości określonej w przepisach art. 111 ust. 2 i 5, stosownie do przepisów art. 18 ust. 12 pkt 5 powołanej ustawy;

- zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych wydawać po uprzednim uiszczeniu należnej opłaty, w pełnej wysokości, stosownie przepisów art. 111 ust. 2 i 3 powołanej ustawy;

- egzekwować od osób wnioskujących o wydanie jednorazowych zezwoleń obowiązek zawarcia we wniosku wszystkich danych wymaganych przez przepisy art. 18 ust. 5 pkt 1-4 i 6 w związku z art. 181 ust.3 powołanej ustawy;

- egzekwować od osób wnioskujących o wydanie zezwoleń obowiązek dołączenia do wniosku załączników wymienionych w przepisach art. 18 ust. 6 ustawy;

W przypadku złożenia wniosku, który nie zawiera wszystkich wymaganych przepisami informacji lub załączników, wzywać wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia, stosownie do przepisów art. 64 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeksu postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r. nr 98 poz. 1071 z późn. zm.).

Zwrotu opłat za niewykorzystane zezwolenia (z związku z jego wygaśnięciem) dokonywać po prawidłowym ustaleniu wysokości zwrotu, w związku z przepisami art. 111 ust. 8 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zgodnie z którymi w roku utraty ważności zezwolenia, opłaty za korzystanie z niego wnosi się proporcjonalnie do okresu ważności zezwolenia, pamiętając, że w sprawach zwrotu opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych nie wydaje się decyzji administracyjnej (dokonanie zwrotu jest czynnością techniczną, a w związku z tym że w sprawie zwrotu nie toczyło się postępowanie administracyjne, nie należy wydawać decyzji).

Rozważyć możliwość uzupełnienia obowiązującej w Urzędzie Miasta Puławy „Instrukcji obiegu i kontroli dokumentów” oraz zakresy czynności pracowników o precyzyjne określenie zakresu obowiązków związanych z procesem pobierania i zwrotu nienależnie wniesionych opłat za zezwolenia i korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych - str. 80 – 91 protokołu.

 

3.17. Niekompletne sporządzenie wykazów nieruchomości komunalnych przeznaczonych do sprzedaży i oddania w użytkowanie wieczyste, przez niezamieszczenie w nich ceny nieruchomości, zasad aktualizacji opłat oraz informacji o terminie do składania wniosków przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości.

W podawanym do publicznej wiadomości wykazie nieruchomości komunalnych przeznaczonych do sprzedaży lub oddania w użytkowanie wieczyste zamieszczać informacje określone przez art. 35 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 z późn. zm.), w tym cenę nieruchomości, zasady aktualizacji opłat za oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste oraz informację o terminie do składania wniosków przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 1 i 2 (pkt 6, 10 i 12) ustawy - str. 93, 98, 102, 103, 106, protokołu.

 

3.18. Bezpodstawne zwolnienie użytkownika wieczystego z obowiązku wniesienia pierwszej opłaty rocznej.

W przypadku oddawania nieruchomości w użytkowanie wieczyste na wniosek osób, które były posiadaczami nieruchomości stanowiących własność miasta w dniu 5 grudnia 1990 r. i pozostawały nimi nadal w dniu 1 stycznia 1998 r., ustalać i pobierać pierwszą opłatę z tytułu użytkowania wieczystego, zgodnie z przepisami art. 207 ust. 1 i art. 71 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami; przepisy art. 207 ust. 2 dopuszczały zwolnienie z pierwszej opłaty posiadaczy, którzy złożyli wnioski o oddanie im nieruchomości w użytkowanie wieczyste przed upływem roku od dnia wejścia w życie ustawy, czyli przed 1 stycznia 1999 r. – str. 105, 106 protokołu.

 

3.19. Nieokreślenie - w umowach o oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych – celu, na jaki dana nieruchomość zostaje oddana.

Przestrzegać obowiązku określania w umowach o oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości stanowiących własność miasta celu, na jaki dana nieruchomość zostaje oddana, stosownie do przepisów art. 29 ust. 1 i art. 72 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami - str. 106 protokołu.

 

3.20. Bezpodstawne kierowanie do użytkowników wieczystych i dzierżawców upomnień w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, niemającej zastosowania w zakresie spraw wynikających z umów cywilnoprawnych oraz pobieranie kosztów doręczania tych upomnień; przypadki niepopierania odsetek za zwłokę od nieterminowo wnoszonych wpłat czynszów dzierżawy gruntów.

Zaprzestać kierowania do użytkowników wieczystych i dzierżawców nieruchomości zalegających z uiszczeniem należnych opłat i czynszów upomnień w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji; działania mające na celu wyegzekwowanie należności wynikających ze stosunków cywilnoprawnych należy podejmować i prowadzić na podstawie przepisów części drugiej księgi drugiej „Postępowanie egzekucyjne” ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.); przepisy te nie przewidują możliwości obciążania dłużników kosztami upomnienia. Do dłużników kierować wezwania do zapłaty, z zakreśleniem jej terminu. Po bezskutecznym upływie zakreślonego w wezwaniu terminu zapłaty, kierować sprawy na drogę postępowania sądowego. Egzekwować od dzierżawców nieruchomości gminnych obowiązek wnoszenia opłat czynszowych w terminach określonych w zawartych umowach dzierżawy; od nieterminowych wpłat naliczać i egzekwować odsetki za zwłokę, stosownie do postanowień umownych, a w przypadku nie określenia ich w umowie pobierać odsetki ustawowe, stosownie do przepisów art. 359 § 2 Kodeksu cywilnego - str. 108, 110, 111 protokołu.

 

3.21. Nieprzestrzeganie przez Zakład Gospodarki Komunalnej w Puławach zasad określonych uchwałą Rady Miasta Puławy w sprawie gospodarowania lokalami użytkowymi, będącymi własnością miasta Puławy, przez:

- ustalenie składu komisji przetargowej, powołanej do przeprowadzenia przetargów na oddanie w najem lokali użytkowych, bez udziału przedstawicieli Rady Miasta i Urzędu Miasta Puławy,

- nieokreślenie - lub określenie innego niż wskazany przez Radę Miasta - terminu płatności czynszu najmu oraz okresu wypowiedzenia umowy,

- nieżądanie złożenia - przed podpisaniem umowy najmu - notarialnego oświadczenia woli o dobrowolnym poddaniu się egzekucji oraz zabezpieczenia majątkowego służącego zaspokojeniu ewentualnych wierzytelności miasta Puławy z tytułu najmu.

Egzekwować od Zakładu Gospodarki Komunalnej w Puławach przestrzeganie zasad gospodarowania lokalami użytkowymi, określonych uchwałą Rady Miasta Nr XXXVI/291/2000 z dnia 26 października 2000 r., a w szczególności:

- obowiązek powoływania w skład komisji do przeprowadzania przetargów na oddanie w najem lokali użytkowych przedstawicieli Rady Miasta i prezydenta miasta Puławy, zgodnie z postanowieniami § 2 ust. 2 „Regulaminu gospodarki lokalami użytkowymi w zasobach komunalnych” stanowiącego załącznik Nr 1 do tej uchwały,

- ustalania w umowach najmu termin płatności czynszu do dnia 10. danego miesiąca z góry, a okresu wypowiedzenia umowy na 3 miesiące - zgodnie postanowieniami § 6 ust. 2 Regulaminu i z wzorem umowy najmu stanowiącej załącznik Nr 1 do Regulaminu,

- żądania od najemcy - przed podpisaniem umowy najmu - złożenia notarialnego oświadczenia woli o dobrowolnym poddaniu się egzekucji oraz zabezpieczenia majątkowego, mającemu zaspokoić ewentualne wierzytelności miasta Puławy z tytułu najmu zgodnie z postanowieniami § 6 ust. 4 i 5 Regulaminu - str. 112 - 117 protokołu.

 

3.22. Nieodrzucenie ofert niespełniających wymagań określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, a następnie dokonanie wyboru oferty i udzielenie zamówienia – w postępowaniach, które należało unieważnić. Z ustaleń kontroli wynika, że w postępowaniach pn.: „Opracowanie dokumentacji i wykonanie systemu wizyjnego monitorowania dla wybranych obszarów m. Puławy” oraz „Budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej przy ulicy Lubelskiej w Puławach (dla osiedla Górna – Kolejowa)” złożone oferty były sprzeczne ze specyfikacją, przez:

- sporządzenie kosztorysu ofertowego niezgodnie z załączonym do specyfikacji przedmiarem robót,

- zawarcie w ofercie dokumentów (referencji), niespełniających warunków wymaganych przez zamawiającego.

Odrzucać oferty, których treść nie odpowiada specyfikacji istotnych warunków zamówienia, stosownie do art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177) oraz unieważniać postępowanie w okolicznościach wskazanych w art. 93 ust. 1 ustawy – str. 125, 126, 136, 137 protokołu.

 

3.23. Nieprawidłowości w prowadzonej dokumentacji postępowania o zamówienie publiczne, polegające na zatwierdzeniu protokołu postępowania przez nieupoważnione osoby oraz sporządzeniu protokołu zawierającego nierzetelne informacje na temat postępowania (nieprawdziwe stwierdzenie, że oferty są zgodne ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia).

Protokół postępowania o zamówienie publiczne sporządzać zgodnie z rzeczywistym przebiegiem procesu wyboru najkorzystniejszej oferty wykonania zamówienia, zawierając w nim elementy wymagane przez przepisy art. 96 ust. 1 Prawa zamówień publicznych. Prace komisji przetargowej oraz protokół postępowania powinien zatwierdzić kierownik jednostki zamawiającej lub osoba przez niego upoważniona, stosownie do art. 18 ust. 1 i 2 Prawa zamówień publicznych – str. 126 protokołu.

 

3.24. Nieterminowe dokonanie zwrotu zabezpieczenia należytego wykonania umowy.

Wniesione przez wykonawcę robót budowlanych zabezpieczenie należytego wykonania umowy zwracać wykonawcy, stosując zasady i terminy dokonywania zwrotu zabezpieczenia określone w art. 151 Prawa zamówień publicznych. Zamawiający obowiązany jest zwrócić zabezpieczenie w terminie 30 dni od dnia wykonania zamówienia i uznania przez zamawiającego za należycie wykonane, pozostawiając 30% jego wysokości na pokrycie roszczeń z tytułu rękojmi za wady lub gwarancji jakości – str. 127 protokołu.

 

3.25. Niekonsekwentne żądanie od ………… zawarcia (na warunkach określonych w przyjętej przez zamawiającego ofercie przetargowej tego wykonawcy) pisemnej umowy w sprawie zamówienia pn. „Budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej przy ulicy Lubelskiej w Puławach (dla osiedla Górna – Kolejowa)”– skutkujące narażeniem miasta na stratę, spowodowaną udzieleniem tego zamówienia w wyniku drugiego przetargu, za cenę wyższą o ok. 600.000 zł od ceny uzyskanej w pierwszym postępowaniu przetargowym po uwzględnieniu zwiększonego zakresu zamówienia; dopuszczenie do zwrotu części wadium w kwocie 5.000 zł, które w związku z uchyleniem się od zawarcia umowy, podlegało w całości utracie (wraz z odsetkami) na rzecz zamawiającego.

Z ustaleń kontroli wynika, że ………… uchyliło się od zawarcia pisemnej umowy w pierwszym postępowaniu przetargowym, mimo że zapoznało się z warunkami postępowania oraz złożyło ofertę wykonania zamówienia wraz z oświadczeniem, że w przypadku wybrania jego oferty zobowiązuje się do zawarcia umowy na warunkach zawartych w specyfikacji – w miejscu i terminie wyznaczonym przez zamawiającego. Z tytułu niezawarcia umowy zamawiający zatrzymał jedynie połowę wniesionego wadium (5.000 zł).

Od wyłonionych w wyniku przeprowadzonego postępowania o zamówienie publiczne dostawców lub wykonawców, konsekwentnie egzekwować przyjęte w złożonej ofercie zobowiązanie do zawarcia pisemnej umowy i realizacji zamówienia będącego przedmiotem postępowania. W świetle przepisów art. 70 i dalszych Kodeksu cywilnego – z chwilą zawiadomienia oferenta o dokonanym wyborze dochodzi do zawarcia umowy, na mocy której po stronie zarówno uczestnika, który wygrał przetarg, jak i organizatora przetargu powstaje obowiązek zawarcia umowy podstawowej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, zgodnie z art. 139 ust. 2 Prawa zamówień publicznych. Roszczenie wykonania tego obowiązku może być dochodzone na drodze sądowej.

Podjąć działania mające na celu wyegzekwowanie wraz z odsetkami kwoty 5.000 zł, stanowiącej nienależnie zwróconą część wadium przetargowego …………. . Stosownie do przepisów art. 42 ust. 5 ustawy o zamówieniach publicznych - a obecnie art. 46 ust. 5 pkt 1 Prawa zamówień publicznych – wykonawca, którego oferta została wybrana, odmawiający podpisania umowy na warunkach określonych w złożonej przez siebie ofercie – traci wniesione wadium przetargowe, wraz z odsetkami, na rzecz zamawiającego – str. 129 - 132 protokołu.

 

3.26. Niewykluczenie ………… z ubiegania się o udzielnie zamówienia publicznego pn. „Budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej przy ulicy Lubelskiej w Puławach (dla osiedla Górna – Kolejowa)” - w trybie drugiego przetargu nieograniczonego, dopuszczając tym samym do zawarcia umowy i wykonania zamówienia za cenę bezzasadnie podwyższoną przez tego wykonawcę. Z ustaleń kontroli wynika, że uchylenie się przez tego wykonawcę od zawarcia umowy w sprawie zamówienia - w trybie pierwszego przetargu nieograniczonego - prawdopodobnie, miało na celu podwyższenie ceny ofertowej z 1.006.305, 92 zł do 1.704.602,72 zł. Zmiany zwiększające wartość przedmiotu zamówienia o ok. 16,50%, wprowadzone przez zamawiającego w sporządzonej do drugiego przetargu specyfikacji istotnych warunków zamówienia, nie uzasadniały wzrostu ceny ofertowej……... aż o 69, 40 %.

Przed przystąpieniem do rozpatrywania poszczególnych ofert złożonych w prowadzonym postępowaniu o zamówienie publiczne sprawdzać, czy wykonawca składający ofertę nie podlega wykluczeniu z postępowania z przyczyn określonych w art. 24 ust. 1 Prawa zamówień publicznych. Z ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego wykluczać wykonawców, którzy w ciągu ostatnich trzech lat przed wszczęciem postępowania wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je z nienależytą starannością, a szkoda ta nie została dobrowolnie naprawiona do dnia wszczęcia postępowania, a ich oferty odrzucać zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 5 Prawa zamówień publicznych – str. 132 - 137 protokołu.

 

3.27. Udzielenie zamówienia na „wykonanie 25 mb kanalizacji sanitarnej i 25 mb kanalizacji deszczowej przebiegających przez działki nr: 6/2, 7/5 i 7/6 ...” – w trybie zamówienia z wolnej ręki, pomimo iż nie zachodziły okoliczności uzasadniające zastosowanie tego trybu postępowania.

Zamówień publicznych w trybie z wolnej ręki udzielać tylko wówczas, gdy zachodzi jedna z okoliczności, przewidzianych w przepisach art. 67 ust. 1 Prawa zamówień publicznych – str. 138 protokołu.

 

3.28. Zawarcie umowy zlecenia - na wykonywanie usług obsługi prawnej gminy i Urzędu Miasta Puławy - podmiotowi wybranemu bez stosowania ustawy o zamówieniach publicznych oraz zawarcie tej umowy na czas nieokreślony.

Wykonywanie usług na rzecz gminy oraz jej jednostek organizacyjnych powierzać jedynie podmiotom wybranym z zachowaniem zasad określonych w przepisach art. 129 ust. 1 w związku z art. 92 pkt 3 i 5 ustawy o finansach publicznych, stosownie do których, przy realizacji budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wydatków należy dokonywać w sposób celowy i oszczędny, a zlecanie zadań powinno następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej oferty, z uwzględnieniem przepisów ustawy o zamówieniach publicznych. Przy udzielaniu zamówień na dostawy, roboty i usługi, których wartość przekracza równowartość 6.000 euro, stosować przepisy Prawa zamówień publicznych. Dla usług o charakterze ciągłym wartość ta dotyczy maksymalnego okresu na jaki może być zawarta umowa tj. trzech lat.

Wyboru wykonawcy zamówienia publicznego dokonywać wyłącznie w sposób i z zastosowaniem trybu postępowania przewidzianego w ustawie; w przypadku usług prawniczych wybór wykonawcy może nastąpić w trybie „uproszczonym”, stosownie do przepisów art. 5 ust. 1 pkt 7 Prawa zamówień publicznych.

Przestrzegać zasady zawierania umów na świadczenia okresowe lub ciągłe jedynie na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata, stosownie do przepisów art. 142 ustawy. Zawarcie umowy na okres przekraczający 3 lata wymaga wcześniejszej zgody Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych - str. 142 protokołu.

 

3.29. Przypadki wystawiania poleceń wyjazdu służbowego prezydentowi miasta przez wiceprezydenta miasta oraz sekretarza miasta, bez stosownego upoważnienia.

Przestrzegać zasady, że czynności z zakresu prawa wobec prezydenta miasta, dokonuje Rada Miasta, stosownie do przepisów art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 22 marca 1990 r o pracownikach samorządowych (tekst jednolity: Dz. U z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 z późn. zm.); rozważyć możliwość podjęcia – na podstawie powołanych przepisów - przez Radę Miasta uchwały upoważniającej przewodniczącego Rady do podejmowania czynności z zakresu prawa pracy, w tym m.in. do wystawiania poleceń wyjazdu służbowego prezydentowi miasta – str. 147, 150 protokołu.

 

3.30. Wypłacenie - pracownikom odbywającym podróż służbową poza granicami kraju - diet w nieprawidłowej, zaniżonej wysokości (w przypadku podróży do Portugalii o ogółem 24 euro, a na Białoruś o 12,32 USD).

Koszty podróży służbowych pracowników poza granicami kraju rozliczać zgodnie z zasadami określonymi w przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz.U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.), w szczególności, stosownie do przepisów § 5 ust. 1, pracownikowi, który otrzymał za granicą bezpłatne całodzienne wyżywienie, wypłacać 25 % diety ustalonej zgodnie z § 4 ust. 4 tego rozporządzenia; dokonać przeliczenia należności z tytułu podróży służbowych i wyrównać pracownikom nieopłacone kwoty diet - str. 146 – 150 protokołu.

 

3.31. Nieprawidłowa klasyfikacja budżetowa wydatków z tytułu podróży służbowej radnego Rady Miasta poza granicami kraju (w rozdziale 75095).

Wydatki z tytułu podróży służbowych radnych kraju klasyfikować do działu 750 rozdziału 75022 § 4420, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz. Nr 59, poz. 688 z późn. zm.) - str. 149 protokołu.

 

4.      W zakresie realizacji zadań zleconych i wykorzystania dotacji celowych z budżetu powiatu:

 

4.1.   Niedokonywanie potrąceń z kwot przyznanych dodatków spisowych - za czas niewykonywania prac związanych ze spisem (tj. czas nieobecności w pracy z powodu choroby, urlopu lub podróży służbowej itp.) oraz przypadki przyznania dodatków w wysokości wyższej od maksymalnej dopuszczalnej wysokości dodatku określonej wskazanymi przepisami, co stanowiło naruszenie przepisów § 2 ust. 1, 4 i 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 marca 2000 r. w sprawie kryteriów obliczania wynagrodzenia za wykonywanie czynności związanych ze spisem oraz wysokości i zasad przyznawania dodatków spisowych i nagród (Dz. U. Nr 22 poz. 276).

Przy dokonywaniu wydatków przestrzegać przepisów art. 28 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którymi winny być one dokonywane zgodnie z odpowiednimi przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków – str. 152 – 154 protokołu.

 

4.2.   Udzielenie zamówienia na roboty budowlane (remont grobów wojennych na cmentarzu przy ul. Piaskowej w Puławach) w trybie zapytania o cenę.

Zaprzestać udzielania zamówień publicznych, których przedmiotem są roboty budowlane, w trybie zapytania o cenę, stosownie do przepisów art. 69 Prawa zamówień publicznych - str. 155-156 protokołu.

 

Jeżeli uważa Pan, że wśród wniosków zawartych w tym wystąpieniu są takie, które naruszają prawo poprzez błędną jego wykładnię lub nie właściwe jego zastosowanie, przysługuje Panu – zgodnie z przepisem art. 9 ust. 3 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych - prawo zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego.

 

Stosownie do przepisu art. 9 ust. 3 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych sprawozdania z jego realizacji oczekuję - w formie pisemnej i elektronicznej (np.: na dyskietce) - w terminie 30 dni od daty doręczenia Panu tego wystąpienia.

 

 

 

 

                                                                                                                      Marek Poniatowski

Do wiadomości:

Rada Miasta Puławy